U j o ‘rayev jahon tarixi

15- 
dars. V - XI asrlarda Xitoy 
Darsning maqsadi.
O'quvchilami V - XI asrlar Xitoy tarixi bilan tanishtirish. Xitoy xalqi 
m adaniyatining jahon m adaniyati rivojiga q o ‘shgan hissasi haqida 
ma’lumot berish. Ularda boshqa xalqlar tarixiga hurmat hissini tarbiyalash. 
Darsning jihozi.
1. „Jahon tarixi“ darsligi.
2. Dunyo siyosiy xaritasi.
3. „Ilk o ‘rta asrlarda Xitoy“ xaritasi.
4. Doska, b o ‘r.
Tarqatma materiallar.
0 ‘tilgan dars b o ‘yicha o ‘quvchilar bilimini aniqlash maqsadida 
tuziladi.

---

56
Yangi dars mavzusi mazmunining tayanch tushunchalari:
-
Suy imperiyasi; 
- yer egaligi;
- Tan imperiyasi; 
- Xitoy madaniyati;
- boshqaruv tizimi; 
- „Роуtaxt axboroti“ gazetasi;
- 875 - 884- yillardagi dehqonlar q o ‘z g ‘oloni; 
- kompas.
D ARS REJA SI
T.r.
Darsning bosqichlari
Vaqt
I.
T ashkiliy qism.
2
II.
0 ‘tilgan dars mavzusi yuzasidan takrorlash.
6
III.
Yangi dars mavzusi m azm unini tushuntirish.
8
IV.
G uruhlarda ishlash.
9
V.
Darsni yakunlash.
3
VI.
M ustaqil ish.
15
VII.
Uyga vazifa.
2
I. Tashkiliy qism.
CPquvchilami darsga jalb etish. Ularni dunyoda ro ‘y bergan eng 
muhim yangiliklardan xabardor qilish.
D arsning mazmuni.
1. X itoyda Suy imperiyasi va uning barham topish sabablari.
2. Tan im periyasining tashkil topishi, uning keyingi taqdiri.
3. Xuan Chao boshchiligidagi dehqonlar q o ‘z g ‘oloni.
4. Yer egaligi munosabatlari.
5. Xitoy madaniyati.
II. CVtilgan dars m avzusi yuzasidan takrorlash.
Bu vazifa tarqatma m ateriallar yordam ida am alga oshiriladi. Shu 
m aqsadda o 'quvchilarga quyidagi savollar va topshiriq yozilgan 
kartochkalar tarqatiladi:
1- kartochka: G upta davlati qachon tashkil topgan va unga kim 
asos solgan?
2- kartochka: Gupta davlatining parchalanishiga nima sabab bo‘lgan?
3- kartochka: X arsha imperiyasi qaysi asrda tashkil topgan edi va 
uni kim tuzgan?
4- kartochka: X arsha im periyasining zaiflashuviga va parchalanib 
ketishiga nim alar sabab b o ‘lgan?

---

57
5- karto ch ka: H indiston V III va XI asrlard a qaysi d avlatlar 
hujum iga uchragan edi?
6- kartochka: H indistonda hukm dor tomonidan in’om etilgan yer 
nim a deb atalgan?
7- k a r to c h k a : R o ja la rn in g d a v la t x iz m a tk o rla rig a m a ’lum
majburiyatlar evaziga bergan va foydalanish muddati oldindan belgilab 
q o ‘yilgan yerlar qanday nom bilan atalgan?
8- kartochka: Port nima?
9- k a r to c h k a : H in d m a te m a tik a llo m a la rin in g ja h o n fani 
taraqqiyotiga q o ‘shgan hissalari nimalardan iborat edi?
10-
kartochka: H indistonda ilm -fanning qaysi sohalari yuksak 
taraqqiy etgan edi?
11- kartochka: H indlarning tibbiyot ilmidagi kashfiyotini qayd 
eting.
O 'q u vch ilar ja v o h i tinglanadi. Boshqa o'q u vch ila r tom onidan 
tuzatishlar, aniqliklar kiritiladi. Javoblar baholanadi.