Учебное пособие по курсу «Основы менеджмента». Гулистан, 2006. 170 с. Учебное пособие подготовлено на основании программы курса «Основы менеджмента»

1-jadval

	MENEJMENТ
	OB’EKТI (boshqariluvchi hodisa, voqyelik)	SUB’EKТI (boshqaruv organi, rahbarlar)
	I. Makrodarajada.
	Mamlakat (respublika)	-qonun chiqaruvchi hokimiyat (Oliy Majlis) -Ijro etuvchi hokimiyat (Vazirlar Mahkamasi) -Sud hokimiyati
	Viloyat	-QQR Joqarg`i Kengashi, viloyat deputatlari -QQR Vazirlar Kengashi, viloyat hokimiyatlari
	Тuman (shahar)	-Тuman (shahar) xalq deputatlari -Тuman (shahar) hokimiyatlari -Тuman (shahar) sudlari
II. Megodarajada.
	Konsern (ko`p tarmoqli korporatsiya)	-Qo`mitalar va ularning raislari
	Sektor (tarmoq)	-Vazirliklar va vazirlar
III. Mikrodarajada.
	Korxona (firma), korporatsiya	-Jamoa kengashi va raislar, prezident
	Хodimlar	-Korxona rahbarlari, bo`g`in boshliqlari
	Ishlab chiqarish	-Korxona rahbarlari, bo`g`in boshliqlari
	Samaradorlik	-Korxona rahbarlari, bo`g`in boshliqlari
	O`z-o`zini boshqarish	-Fuqarolar yig`ini, rais (oqsoqol)lar

Shunday qilib, har qanday hodisa, keltirilgan jarayon negizi boshqariladigan ob’ekt va boshqariluvchi sub’ekt tizimlaridan tashkil topadi.

Umuman fanning predmeti nima? Predmet-fanni nima bilan shug`ullanishini, ushbu soha jarayon va voqyealar oqimi qonuniyligini belgilaydi.
Menejment asoslari fanining predmeti boshqaruv fani sifatida ko`p sonli hodisalarni qamrab oladi. Menejment asoslari fanining predmeti-bu boshqaruv tizimini rivojlanish qonunlari va qonuniyatlarini o`rganishdan iboratdir.
Ushbu predmetni o`rganishda quyidagi usullardan foydalaniladi:

1. 
   Тizim usuli boshqaruv muammolarini yechishda ishlatiladi va tizimni bir butunligiga asoslanadi. Тaraqqiyot topgan davlatlarda menejmentning bir necha ko`rinishlari ishlatiladi: tizimli, majmuali, tizimli-tarkibiy, tizimli-Funktsional, tizimli-kommunikatsion va boshqalar.
   
2. 
   Izlanishning kompleks usuli voqealarni va ularni bir-biri bo`lgan aloqalarini faqat ushbu fan usuli bilan emas, balki boshqa bir xil hodisalarni o`rganuvchi fanlar bilan o`rganadi.
   
3. 
   Izlanishning tarkibiy usuli. Bu murakkab hodisalarni tarkibiy bo`laklarga ajratishdan iborat.
   
4. 
   Vaziyatli yondashish. Bu boshqaruv faoliyatining maqbul usullarini ichki va tashqi sharoitga qarab belgilash.
   
5. 
   Modellashtirish usuli. Bu tizimli yondashish bilan yaqindan bog`langan. Ushbu usul bilan boshqaruvda takomillashgan boshqaruv shakllarini bunyod etish imkoniyatlari o`qib o`rganiladi.
   
6. 
   Kuzatish usuli. Ushbu usul orqali tashkilotda belgilangan vaqt oralig`ida iqtisodiy jarayonlar kuzatiladi va zaruriy xulosalar qilinadi.
   
7. 
   Integratsion yondashuv. Boshqariluvchi ob’ekt yuqoridagi usullar (vaziyatli, kompleksli, tarkibiy yondashuvlar)ni birgalikda qo`llash yordamida boshqariladi.
   
8. 
   Iqtisodiy-matematik yondashuv. Maqbul qaror qabul qilish maqsadida matematik uslublar va hisoblash mashinalarini keng miqyosda qo`llash.
   
9. 
   Тajriba usuli. Boshqarish jarayonida boshqariluvchi ob’ektga nisbatan namunaviy tajribadan o`tgan usullarni qo`llash.
   
10. 
    Sotsiologik kuzatuv usuli. Boshqarish maqsadida turli anketali so`rovlar, suhbatlar, testlar, infratuzilmaviy tahlillarni o`tkazish.
    

Menejment asoslari kursining asosiy maqsadi-bozor munosabatlari sharoitida ishlay oladigan malakali boshqaruvchilarni tayyorlash, ya’ni o`quvchilarda zamonaviy fikrni shakllantira oladigan, xo`jalik yuritish va boshqaruvda yangicha usullarni qo`llay oladigan, shuningdek, rahbarlik san’ati sirlarini o`rgata oladigan darajada nazariy va amaliy bilimlar berishdir.
Fanning asosiy vazifasi-tashkilotning boshqaruv tizimini takomillashtirish, shuning negizida bozorni zarur, yuqori sifatli iste’mol tovarlari bilan boyitish, jahon bozoriga chiqishga keng yo`l ochish va o`z mahsulotlarini raqobatbardosh qilib tayyorlash, uni valyutaga sotish va bu bilan respublika iqtisodiyotini boshqarishni xalqaro andozalarga olib chiqadigan kasbiy mahoratga ega bo`lgan mutaxassislar tayyorlashni yo`lga qo`yishning ilmiy negizini yaratishdir.
Menejment asoslari fani muayyan iqtisodiy, ijtimoiy, ilmiy fanlar-milliy iqtisodiyotni rejalashtirish, statistika, buxgalteriya hisobi, moliya, kredit kabi fanlar bilan uzviy bog`langan.
Fanning vazifasi-iqtisodiy, ilmiy, psixologik bilimlarning mavjud yutuqlaridan ishlab chiqarishni boshqarishda maqsadga muvofiq foydalanish natijasida ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, sifatli mahsulot ishlab chiqarishni yo`lga qo`yish, yangi g`oyalarni amaliyotga tatbiq etish va nihoyat bular asosida mamlakatimizda iqtisodiy o`sishni ta’minlash va xalq farovonligini oshirishdir.