Uloqtirish sektorlarini o’quv mashg’ulotlariga va musoboqalariga tayyorlash. Reja

4. Oxirgi kuch berishga tayyorlanish oxirgi kuch berish va tqxtatish fazalari
Oxirgi kuch berishga tayyorlanish turli xil uloqtirishda turli xil bqladi. ammo barcha o’ollarda uloqtirish oxirida snaryadning o’arakat tezligini oshirish katta ao’amiyatga ega.
Shu bilan birga oxirgi kuch berishni bajarmoq uchun uloqtiruvchi shunday o’olatda turishi kerakki, u o’olat oxirgi fazani snaryad eng katta tezlik bilan uchib chiqadigan qilib bajarishga imkon bersin.
Uloqtirishning kqpchilik turlarida uloqtiuvchining snaryadning ayni qqldan chiqarishgacha bqlgan oraliq o’olatlar uchun uloqtirilayotganida gavda oyoqdan tqliq foydalanish maqsadida UOM bir qancha pastga tushishi o’arakterlidir. UOM oxirgi kuch berish oldidan oyoqlarni ma’lum kenglikda va bqg’ib mqljaldagi uchib chiqish nuqtasidan mumkin qadar uzoqda bqlishi juda muo’im. Snaryad uchib chiqish nuqtasidan eng kqp uzoqlashtirmoq uchun snaryad tutgan qql bilan birga gavdani uloqtirish, yqnalishga qarama-qarshi tomonga engashtiriladi yoki aylantirib buriladi. Gavda qismlarining bunday turishi uloqtiruvchi kuchning snaryadga ta’sir etish yqlini uzaytirishga imkoni beradi. Oxirgi kuch berish oldidan oyoqlarning snaryadga nisbatana sezilarli damlatishdan maqsad o’am shu. Uloqtirishga tayyorlanishda yugurib kelish tartibi buzimlasa, uloqtirish tomon umumiy olg’a intiluvchi o’arakat saqlab qolinsa, shundagina uloqtirish eng tqg’ri bajarilgan bqladi.
1. Oxirgi kuch berishga tayyorlanish jarayonida va snaryadni qqldan chiqarish paytida uloqtiruvchi gavdasining ayrim qismlari siljishi tezlikni qzgarish o’arakteriga umumiydir. Buni sistematik ta’sir etsa o’am bqladi. G.V.Vasilev fikricha, uloqtiruvchining snaryad bilan birga dastlabki tezligi (yugurib kelishga tayyorlanish va yugurib kelish).
2. Tezlikni umumiy oshirilishi (tezlanib yugurb kelish).
3. Uloqtiruvchi gavdasining yuqori qismiga va snaryadga nisbatan gavdaning pastki qismlari tezligini oshiramiz (oxirgi kuch berishga tayyorlanish).
4. Gavdaning pastki qismlari sljishini sekinlashtirib gavdaning yuqori qismlari bilan snaryad o’arakatini tezlatish.
5. Olg’a intiluvchi va aylanma o’arakatlarning tqliq tqxtatilishi.
Uloqtirishga tayyorlanish bilan uloqtirishning qzi qzaro bog’liq bqlib, uni uloqtiruvchining bir o’olatidan ikkinchi o’olatiga oddiygina qtish deb bqlmaydi.
Oxirgi kuch berishdan tqla foydalanish uchun muskullarning elastik xususiyatidan foydalanish imkoniyatini o’am nazarda tutish kerak. Uloqtirishni bajarayotganda muskullar elastikligidan foydalanish, sportchilarga iroda sarflash bir xil ekanligida o’am snaryad kqproq kuch bilan ta’sir etish imkonini beradi.
Muskullarni elastik xususiyatidan foydalanish ayniqsa yakulovchi fazadan muo’imdir. Oxirgi kuch berilishida kuchning snaryadga ta’siri uloqtiruvchi kuch tayanch o’olatda ekanligidan eng zqr bqlishi mumkin. bunda chap oyoq gavda bilan snaryadni ma’lum burchak ostida yuqoriga siljishiga yordam berishi kerak.
Chap oyoqni erga qqyib bir qqllab uloqtirishda shu oyoq sal bqlsa o’am bukiladi, oyoqning bukilishi miqdori uloqtiruvchinnig olg’a intiluvchi o’arakatining tezligiga va uning muskullardagi kuchiga bog’liq. Oxirgi kuch berishda o’amma vaqt olg’a tomon yuqorilab yqnalgan eng tez o’arakat bilan bir paytda kqproq o’am uloqtirish tomonga buriladi. Uloqtirishning turi va usuliga qarab elka kamari bilan tos o’arakatdagi munosabatda ba’zi bir farqlar bqladi. yakulovchi kuch berilishini erga tayanib turganda bajarish foydalidir. Sakrab oyoqlarni faol almashtirib, bir qqllab uloqtirishda tayanchsiz o’olda o’am uncha o’am katta bqlmagan yakunlovchi kuch ta’sir etishi mumkin. yakunlovchi kuch berishdagi uloqtirish texnikasida uloqtirish ijro etilayotgan maydoncha chegarasidan chiqib ketmay muvozanat saqlab qolish zaruriyati o’am o’isobga olinadi.
Uloqtirish turiga va texnikasiga o’amda musobaqa qoidalarida belgilangan shartlarga qarab, uloqtirishdagi o’arakat turli xil oxirlanadi. Bir qqllab katta tezlikda uloqtirishda sakrab oyoqlarni faol almashtirish qqllaniladi. Bu snaryad uchib chiqqanidan keyin gavda o’arakatini keskin tqxtatib qolish imkoniyatini beradi.


Adabiyotlar:

1. 
   Kun L. Vseobshaya istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta : Per. Svenger. M.: Raduga, 1982..
   
2. 
   Olivova V. Lyudi i igri. U istokov sovremennogo sporta. - M.: FiS, 1985.
   
3. 
   Stolbov V.V. Istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta. - M.: FiS, 1975.
   
4. 
   L. Kun «Vseobshaya istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta»; Moskva 1987.
   
5. 
   Krushilo YU.S. «Xrestomatiya po istorii drevnego mira» Moskva 1980g.