Умумий психология

Мотив тушунчасига олимлар томонидан берилган таърифларни қайси олимга тегишли эканлигини аниқланг.

1. 
   А.Маслоу … - II
   
2. 
   С.Л.Рубинштейн… - I
   
3. 
   А.Н.Леонтьев… III
   
4. 
   В.С.Мерлин…IV
   

1. 
   мотив бу эҳтиёжнинг ҳис қилиниши ва қондирилиши
   
2. 
   мотив бу эҳтиёжлар йиғиндисидир
   
3. 
   мотив - инсон фаолиятига йўналган аниқ эҳтиёжлар ва уни қўзғатадиган воқелик
   
4. 
   мотивлар тизимининг шаклланиши жараёнида нафақат мотивлар барқарорлиги, балки мотивларни англаш каби шартлар бажарилиши талаб этилади.
   

2. 
   Мулоқотга тегишли жадвални тўлдиринг.
   

№	Мулоқот томонлари	Таъриф
1	Muloqotning kommunikativ tomoni	Birgalikdagi faoliyat davomida odamlar turli fikrlar, o’y-xayollar, his kechinmalar bilan o’rtoqlashadilar. Bunda o’y-fikrlar, his-kechin-malarni axborot sifatida, kommunikasiyani esa axborot almashinuvi sifatida talqin etish mumkin. Ammo shuni e'tiborga olish kerakki insonlararo kommunikasiya shunchaki axborot almashinuvidan iborat emas. Chunki muloqot jarayonida axborot nafaqat uzatiladi, balki shakllan-tiriladi, aniqlashtiriladi, rivojlantiriladi. Demak, inson muloqotni shunchaki axborot almashinuvidan iborat jarayon deb hisoblashi mumkin emas. Zero, birinchidan muloqot jarayonida axborot bir tomondan ikkinchi tomonga shunchaki harakatlanmaydi, balki faol almashinadi (kommunikativ jarayon ishtirokchilari bir-biriga axborot yuborayotganda bir-birining motivlari, maqsadlari, ustanovkalari va boshqalarni tahlil qiladilar); ikkinchidan muloqot jarayonida axborot almasha turib kishilar belgilar orqali bir-biriga ta'sir etishi mumkin (insonlararo axborot almashinuvida, albatta suhbatdosh xulq-atvoriga muayyan ta'sir o’tkaziladi); uchinchidan muloqot jarayonida kommunikator (axborot yuboryotgan odam) va resipient (axborotni qabul qilayotgan odam) bir xil kodlashtirish tizimiga ega bo’lishi kerak, to’rtinchidan muloqot jarayonida faqat insonlararo kommunikasiyaga xos to’siqlar vujudga kelishi mumkin. Kommunikativ jarayonda qo’llaniladigan bir necha belgilar tizimi mavjud. Ular verbal kommunikasiya (nutq orqali) va noverbal (nutq bilan bog’liq bo’lmaydigan belgilar orqali) kommunikasiyadir.
2	Muloqotning interaktiv tomoni	Muloqotning interaktiv tomoni deganda, birgalikdagi faoliyatni tashkil etish va amalga oshirishda muloqot ishtirokchilarining bir-biriga ta'sir o’tkazishi tushuniladi. Kommunikasiya orqali odamlar birgalikdagi faoliyatni tashkil etadilar. Umumiy faoliyatda ishtirok etar ekan, odamlar bir-birlariga ta'sir ko’rsatadi. Shuning uchun o’zaro ta'sir birgalikdagi faoliyatning tashkil etilishi sifatida tushuniladi
3	Muloqotning perseptiv tomoni	Birgalikdagi faoliyatning muvaffaqiyatli ro’y berishi ko’p jihatdan kommunikativ jarayon ishtirokchilari bir-birini qanday idrok etayotganini, har bir ishtirokchida boshqa ishtirokchi haqida qanday tasavvurlar shakllanayotganligiga bog’liq. Bu esa muloqotning perseptiv tomonini o’rganish zaruratini vujudga keltiradi. Kishilarning bir-birini idrok etish jarayoni muloqotning ajralmas qismi bo’lib, u muloqotning perseptiv tomonini tashkil etadi. Insonning inson tomonidan idrok etilishi "ijtimoiy persepsiya" deyiladi. Dastlab bu atama Dj.Bruner tomonidan 1947 yil ishlatilgan bo’lib, u perseptiv jarayonlarning ijtimoiy determinasiyasini anglatgan. Keyinchalik bu atama boshqacharoq ma'noga ega bo’lib, u ijtimoiy ob'ektlarni, ya'ni odamlar ijtimoiy guruhlar, katta ijtimoiy tuzilmalarni idrok etish jarayonini anglata boshlagan

Хотира турларини аниқланг

№	Қисқача таъриф
1	инсон фаолиятининг ҳар бир турида руҳий фаолликнинг у ёки бу кўринишларини устунлик қилишида кузатилади	Harakat xotirasi
2	ҳис-туйғулар, руҳий кечинмалар, ҳиссиётлар, эҳтиёжларимиз ва қизиқишларимиз қандай қондирилаётганлигидан, атрофимиздаги нарса ва ҳодисаларнинг хусусиятига нисбатан муносабатимиз қай тарзда амалга оширилаётганлигидан доимо хабар бериб туриш имкониятига эга	His-tuyg’u yoki hissiyot xotirasi
3	тасаввурлар ва турмуш манзаралари, шунинг билан бирга, товушлар, таъмлар, ранглар шакллар, билан боғлиқ бўлган хотира тури	Obrazli xotira
4	фикр ва мулоҳазалар, аниқ ҳукм ҳамда хулоса чиқаришлар ташкил этади	So'z ma'no xotirasi
5	маълум мақсадни рўёбга чиқариш учун муайян даврларда ақлий ҳаракатларга суянган ҳолда амалга оширилишидан иборат хотира жараёни	Uzoq muddatli
6	маълум мақсадсиз ақлий, асабий, иродавий зўр беришсиз ҳаётий аҳамиятга эга бўлган кенг кўламдаги маълумот, хабар, ахборот, таассуротларнинг кўпчилик қисмини акс эттириш	Ixtiyorsiz
7	муайян дақиқаларда, лаҳзаларда, айни пайтда бевосита идрок қилинаётган нарсаларни гўё кўришда, эшитишда давом этаётгандек туюлиши	Eydetik
8	инсон томонидан бевосита амалга оширилаётган фаол тезкор ҳаракатлар, усуллар учун хизмат қилувчи жараённи англатувчи мнемик ҳолат	Operativ xotira

6. Диққатга (А), идрок (Б), ҳаёлга (C) хос хусусиятларни аниқланг ва жадвалнинг “жавоб” қисмига ёзинг.

1) Онгни бир нуқтага тўплаш;
2) Галлюцинация ҳодисаси
3 Илгариги вақтли алоқаларнинг қайта тикланиши
4) Апперцепция ҳодисаси
5) Гиперболизация
6) онгни бир объектга фаол қаратиш
7) ихтиёрийдан сўнгги
8) нарса ва ҳодисаларнинг бир бутун ҳолда акс этиши
9) Тахистоскоп
Жавоб	А – 1,6,7,9	Б – 2,4,8	C – 5,3

7-топшириқ: Касбий фаолият билан боғлиқ вазифани бажариш
Вазифа: Педагогик қобилиятларнинг турли хил намуналари уларнинг қандай нисбатан умумий гуруҳларига оид эканини кўрсатинг. Бунда қуйидаги жадвалнинг алоҳида қобилият намуналари келтириб ўтилган сатрлари билан қобилиятларнинг умумий гуруҳлари кўрсатилган устунлари ўзаро кесишган жойга ҳар қайси қобилият қобилиятларнинг қандай гуруҳига мансублигини билдириш маъносида бирор белги қўйиш талаб қилинади.

№	Педагогик қобилиятларнинг алоҳида намуналари	Педагогик қобилиятларнинг гуруҳлари
		Шахс билан боғлиқ қобилиятлар	Дидактик қобилиятлар	Ташкилий-коммуникатив қобилиятлар
1	Болаларга нисбатан муҳаббат	*
2	Тушунтира олиш қобилияти		*
3	Ташкилотчилик қобилияти			*
4	Сабр-тоқат, чидам, матонат	*
5	Мулоқотчанлик қобилияти			*
6	Педагогик хаёл		*
7	Академик қобилият	*	*
8	Педагогик кузатувчанлик		*
9	Ўзини-ўзи бошқара олиш	*
10	Педагогик такт	*
11	Суггестив қобилият	*
12	Нутқий қобилият			*
13	Диққатнинг тақсимланиши	*

Вазифа: Педагог фаолиятидаги бошқарув услубларига хос хусусиятларни кўрсатинг. Бунда қуйидаги жадвалнинг бошқарув услублари номи келтирилган устунлари ва уларга хос хусусиятлар санаб ўтилган сатрлари ўзаро кесишган жойга қайси хусусият қандай услубга хослигини билдириш маъносида бирор белги қўйиш талаб қилинади.

№	Бошқарув услубларига хос хусусиятлар	Бошқарув услублари
		Авторитар услуб	Демократик услуб	Либерал услуб
1	Ўқувчиларга ташаббус кўрсатиш имкониятини бермаслик	*
2	Ўқувчиларга кўпроқ таклиф шаклидаги кўрсатмалар билан мурожаат қилиш			*
3	Ўқувчиларнинг хоҳиш-истакларини тушунаётгандек қилиб ўзини кўрсатиш	*
4	Ўқувчиларни мақташ ва танқид қилишн маслаҳат билан уйғунлаштирилиши			*
5	Ўқувчиларнинг имкониятларини ҳисобга олмай уларга талаб қўйиш	*
6	Ўқувчиларга қўйилган аввалги талабларни ёдда тутмаслик	*
7	Ўқувчи фаолиятидаги самарадорликка асосан мажбурлов хисобига эришиш	*
8	Ўқувчиларга талаб қўйишда уларнинг оъектив имкониятларига эътиборли бўлиш			*
9	Ўқувчиларга мурожаатда овоз оҳангининг буйруқнамо, кўрсатмалар қисқа бўлиши	*
10	Ўқувчилар билан бўлган мулоқотни минималлаштиришга интилиш		*
11	Ўқувчиларнинг ташаббус кўрсатишига кенг имконият яратиш		*
12	Ўқувчиларга йўналтирилган тасоддифий таъсир натижасига нисбатан сезгир бўлиш			*
13	Ўқувчиларга кўпинча мулойим, авровчи оҳангда мурожаат қилиш			*
14	Ўқувчиларни рағбатлантириш ва жазолашнинг субъектив бўлиши	*
15	Ўқувчилар жамоасининг ишини ўз ҳолига ташлаб қўйиш		*