Umumiy doc

Ўзгарувчан
ботишли 
цилиндрик 
қалқович 
силжишининг 
схемаси 
5.5 – расм. Даврий чўкадиган қалқовичли ва 
кўрсатишларни масофага пневматик узатадиган сатҳ 
ўлчагич схемаси 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

169 
suyuqlikka batamom cho‘kkanda, qalqib chiqmaydi. Sterjen 4 ning bo‘sh uchida 
pnevmoqurilma 7 ning zaslonkasi (to‘siq) 5 mahkamlangan. Torsionli naychaning 
sterjeni burilganda to‘siq soplo 6 ga nisbatan shu burilish burchagiga teng burchakka 
siljiydi. Pnevmoqurilma 7 to‘siqning burchakli siljishini ikkilamchi asbob 8 orqali 
o‘lchanadigan bosimning mutanosib o‘zgarishiga aylantiradi. Bosim o‘lchaydigan 
asbobning shkalasi 8 sath birligida darajalangan. 
Suyuqlik sathni masofadan o‘lchash uchun kuch kompensasiyasi prinsipiga 
asoslangan, o‘zgarmas tokning 0—5 va 0—20 mA unifikasiyalangan chiqish 
signaliga (UB-E rusumli) yoki 20...100 kPa havo bosimiga mo‘ljallangan (UB-P 
rusumli) qalqovichli sath o‘lchagichlari qo‘llaniladi va qalqovichli sath 
o‘lchagichlarining o‘lchov chegarasi ushbu qatordan tanlanadi: 0—0,25; 0,4; 0,6; 1,6; 
2,5; 4,0; 6,0; 10,0; 16,0 va 20 m. Aniqlik sinfi 0,6; 1,0; 1,6 va 2,5 bo‘lishi mumkin. 
Hisob- kitob operasiyalari uchun sath o‘lchagichlari asosiy xatoliklari ±1,0 dan 10,0 
mm gacha bo‘ladigan qilib tayyorlanadi. 
Agressiv suyuqliklar sathni o‘lchashda qalqovich korroziyaga bardosh 
materialdan tayyorlanadi. 
Qalqovichli sath o‘lchagichlardan katta zichlikka ega bo‘lgan (azot, neon va b.) 
suyuqlashtirilgan gaz sathini o‘lchashda ham, 32 MPa bosimda va 400°S gacha 
bo‘lgan haroratda muhitni nazorat qilishda ham foydalaniladi. 
Qalqovichli sath o‘lchagichlar ma’lum afzalliklarga ega: qurilma sodda, 
o‘lchash chegarasi katta, aniqligi etarlicha katta, agressiv muhitlar sathini o‘lchash 
mumkin, o‘lchashning harorat chegarasi keng. Ularni qo‘llanishni chegaralovchi 
kamchiliklari: idishda qalqovich borligi, metall ko‘p ketishi, kinematik qismlari 
borligi sababli etarli mustahkam emasligi, idishlarda bosim ostida sathni o‘lchash 
qiyinchiliklari.