Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

5-laboratoriya ishi 
AYLANMA ELASTIK VA NOELASTIK TOʻQNASHUVDA BURCHAK 
MOMENTINING SAQLANISHINI KUZATISH 
(Qoʻshimcha foydalanish uchun adabiyotlar: 2, 3, 4, 5, 10, 29, 34, 56.) 
CASSY Lab 2 tomonidan tavsifnoma Namuna tajribalari va parametrlarni yuklash 
uchun CASSY Lab 2 help ma′lumotnomasidan foydalaning. 
 
Tajriba maqsadi: Aylanma elastik, noelastik toʻqnashuvlarda burchak 
momentining saqlanishi. Burchak momenti va energiyaning saqlanishi (aylanma 
toʻqnashuv) 
Qisqacha nazariya: Aylanuvchi modelda ikki jismning 
𝜔 burchak tezligi 
toʻqnashuvdan oldin va keyin yorugʻik datchli ayrilar orasidan oʻtyotganda 
oʻlchanishi mumkin. Shu usulda burchak momentining elastik va noelastik 
toʻqnashuvdagi burchak momentining saqlanish qonunini va shuningdek energiya 
saqlanishi qonunini elastik aylanma toʻqnashishda tekshirish mumkin. 
Kerakli asbob va jihozlar: 
1. 
Sensor-CASSY (524 010 yoki 524 013) – 1ta 
2. 
CASSY Lab 2 (524 034 yoki 524 074) – 1ta 
3. 
Taymer bloki yoki Taymer S -1ta 
4. 
Aylanuvchi model – 1ta 
5. 
Ayriga oʻrnatilgan yorugʻlik datchiklari (337 46) – 2ta 
6. 
Koʻp oʻzakli kabel, 6-qutbli, 1.5 m (501 16) – 2ta 
7. 
Laboratoriya shtativi II (300 76) – 1ta
8. 
Windows XP/Vista/7/8 OT kompyuter -1ta
 
Tajriba qurilmasi (11-rasmga qarang) Aylanuvchi model va yorugʻlik 
datchigi ayrisining dastlabki vaziyati shunday boʻlsinki, toʻqnashudan keyin 
aylanuvchi jismlarga oʻrnatilgan yorigʻlik toʻsgichlar yorugʻlik datchigi ayri 
ichidan oʻtsin. Yorigʻlik toʻsgichlar ayri ichidan oʻtayotganda yorugʻlikni toʻsib 
oʻtishlari zarur. 

---

37 
11-rasm. Tajriba qurilmasi