Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Kerakli asbob va jihozlar:  
1. 
CASSY-sensori (524 010 yoki 524) – 1ta 
2. 
CASSY Lab (013 524 220) – 1ta
3. 
Taymerli adapter yoki S-Taymer (524 034 yoki 524) - 1ta 
4. 
Markazdan qochma kuch qurilmasi-S (074 524 068) – 1ta
5. 
Ta′minlash manbai (521 49) – 1ta
6. 
Shoxsimon yorugʻlik datchigi (337 46) – 1ta
7. 
Koʻp ozakli kabel, 6-oʻzakli (501 16) – 1ta
8. 
Tutgichli qisqich (301 06) – 1 ta
9. 
Sterjen asos-taglik, V-simon, 20 sm (300 02) – 1ta
10. 
Sterjen ustun, 10 sm (300 40) - 1ta
11. 
Juft kabellar, 50 sm, qizil va koʻk (501 45) – 1ta
12. 
Windows XP/Vista/7/8 OT oʻrnatilgan kompyuter 
Tajriba qurilmasi (12-rasmga qarang) 
Markazdan qochma kuch qurilmasini tutgichli qisqichlar bilan stolga mahkamlang. 
Yorugʻlik datchigi sterjenli asos taglik bilan oʻrnatilgan boʻlib shunday 
joylashtiriladiki, aylanayotgan sterjen U-simon datchikli dastak orasidan bemalol 
oʻta olsin. Ammo U-simon oraliqdan m-massali jism oʻtib yorugʻlikni toʻsib 
qoʻymasligi zarur. Markazdan qochma kuch qurilmasi B kirishga ulanadi, 
yorugʻlik datchigi 6-qutbli kabel bilan taymer korpusi A kirishiga Sensor-CASSY 
ga ulanadi. Markazdan qochma kuch aylantirish yuritmasi ta′minlash manbaiga 
ikkita kabellar bilan ulanadi. 

---

42 
Yuritmaning ta′minlash kuchlanishi shunday tanlanishi zarurki, bunda oʻlchangan 
kuch qiymati 15 N dan oshmasligi zarur. 
Tajribani oʻtkazish tartibi: 
Parametrlani oʻrnatish 
• 
Aylanuvchi dastak tinch turganda ekrandagi kuchni 0 ga oʻrnating. Buning 
uchun markazdan qochma kuch qurilmasida Settings Force FB1 tugmasini bosib 
→ 0 ← oʻrnating (sichqonchaning oʻng tugmasi bilan). 
• 
Kompensatsiyalovchi yuklarni qurilmaning qisqa dastagiga shunday 
oʻrnatingki bunda oʻlchangan F kuch yuksiz ammo xavfsizlik vintlari bilan 
oʻtkazilgandagi kabi boʻlsin. 
• 
Past 
𝜔 burchak tezligidan boshlang, oʻlchangan kuch qiymatini qoʻlda
tugmasi bilan jadvalga kiriting. 
• 
Oʻlchashni kattaroq burchak tezligida davom ettiring (Kuchlanishni 
ortiring). 
• 
Qator oʻlchashlar oʻtkazishda m massani oʻzgartirib (r=oʻzgarmas) va r ni 
oʻzgartirib (m = oʻzgarmas) hollarda oʻlchashlar olib boring. Buning uchun