Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Tajribaning oʻtkazish tartibi: 
a)Taranglik kuchini oʻzgartirish. 
Parametrlarni oʻrnatish: 
• 
Buraluvchi ilgak yordamida taranglik kuchini 90-100 N qiymatda oʻrnating. 
• 
Jadvalga dinomometr koʻrsatgan F taranglik kuchi qiymatini yozib oling 
• 
Shoxsimon yorugʻlik toʻsuvchini tor ositga joylashtiring. Tor tinch turganida tor 
kichik tirqish ustiga toʻgʻri kelishini va bunda qizil yorugʻlik diodi yonmagan 
boʻlishi lozim. Kerak boʻlganda shoxsimon yorugʻlik toʻsuvchini qayta oʻrnating. 
• 
Torni ohista chertib tebrantiring (tor tebranishi mobaynida yoʻrugʻlik diodi 
yonishi kerak), va shu zahoti (2-3 sekund ichida) ekrandagi oʻlchangan qiymatlarni 
jadvalga oʻtkazing (tajribani 7, 8 marta oʻtkazib natijalarni kuzating) (F9 tugmasini 
bosib).
b) Tor uzunligini oʻzgartirish. 
Parametrlarni oʻrnatish: 
• 
Taglikni surib tor uzunligini keragicha oʻrnating. 
• 
Tor uzunligini aniqlab jadvalga yozib qoʻying. 
• 
Qizili yorugʻlik diodi oʻchganligini tekshiring, kerak boʻlganda yorugʻlik 
toʻsuvchi shoxni qayta oʻrnating. 
• 
Torni ohista chertib parallel tebrantiring (tor tebranishi mobaynida yorugʻlik 
diodi yonishi kerak), va shu zahoti (2-3 sekund ichida) ekrandagi oʻlchangan 
qiymatlarni jadvalga oʻtkazing (tajribani 7, 8 marta oʻtkazib natijalarni kuzating) 
(F9 tugmasini bosib). 
 
Sinash uchun savollar: 
1. Torning tebranish chastotasining tor uzunligiga va tarangligiga bogʻliqligi. 
2. Elastik toʻlqinlar. 
3. Koʻndalang va boʻylama toʻlqinlar. 
4. Toʻlqinning tarqalish tezligi. Toʻlqin uzunligi. 

---

59 
10-laboratoriya ishi 
ENERGIYA SAQLANISH QONUNINI MAKSVEL DISKI YORDAMIDA 
OʻRGANISH. 
(Qoʻshimcha foydalanish uchun adabiyotlar: 2, 3, 4, 10, 30, 33, 34, 57.)