Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Sinash uchun savollar: 
1. 
Moddalarni issiqlikdan nurlanishi haqida ma′lumot bering.
2. 
Issiqlik oʻtkazuvchanlik haqida ma′lumot bering. 
3. 
Yakka plastina metodi haqida ma′lumot bering. 
4. 
Yakka plastina metodidan foydalanib issiqlik oʻtkazuvchanligini 
aniqlaydigan qurilmani ishlash prinspini tushuntiring. 
 

---

85 
4-laboratoriya ishi 
QUYOSH KOLLEKTORINING EFFEKTIVLIGINI ISSIQLIK 
IZOLYASIYASINING FUNKSIYASI SIFATIDA ANIQLASH 
(Qoʻshimcha foydalanish uchun adabiyotlar: 7, 8, 9, 11, 41, 32, 47, 58.) 
 
Tajriba maqsadi: Quyosh kollektorining temperatura koeffitsiyentini issiqlik 
izolyasiyasi bilan va usiz oʻlchash. Quyosh kollektorining effektivligini baholash. 
Qisqacha nazariya: Quyosh kollektori quyosh radiasiyasini yutadi va oʻzi hamda 
toʻldirilgan suvni qizdiradi. Quyosh kollektorining effektivligi 𝜂 suv yutgan 
issiqlik energiyasining 
∆𝑄 kollektorga tushayotgan radiasion energiyaga ∆𝛦 
nisbati bilan oʻlchanadi: 
η =
ΔQ
ΔΕ
(2.18) 
Bu yerda radiasion energiya quyidagidan aniqlanadi: 
𝛥𝐸 = 𝛥𝑡 (2.19) 
bunda E radiasiya quvvati. 
Kollektor atrof muhitga nisbatan issiqroq boʻlganda, u atrof muhitga nurlanish, 
konveksiya va issiqlik oʻtkazuvchanlik orqali issiqlik ajratadi. Shu yoʻqotishlar 
sababli kollektorning effektivligi kamayadi. Tajribada suyuqlikning majburiy 
sirkulyasiyasi nasos yordamida amalga oshiriladi. Sistema (kollektor, quvurlar va 
bak) tomonidan yutilgan issiqlik energiyasi asosan suvda mujasamlashganligi 
uchun quyosh kollektorining temperaturasi juda yuqori boʻlib keta olmaydi. 
Tajribalarda quyosh kollektori issiqlik izolyasiyasi bilan hamda usiz qoʻllaniladi. 
Bunda bakda suvning temperaturaviy xarakteristikalari oʻlchanadi.