Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Kerakli asbob va jihozlar: 
1. 
Suvni elektroliz qilish qismi (664 350)- 1 ta 
2. 
patnis, 6 x 5 RE (64945)- 1 ta 
3. 
Joul- vattmetr (53183)- 1 ta 
4. 
Oʻzgarmas quvvat manbai 0 …± 15 V (52145)- 1 ta 
5. Voltmetr, DC. U ≤ 30 V (53100) – 1ta 

---

126 
ã 
 
3
 
Uiovchi simlar 
6. Termometr, -10 °C to + 40 °C (382 36) – 1ta 
7. Suyultirilgan sutfat kislota, 500 ml (674 492) – 1ta 
8. Ulovchi simlar
Qurilma 
Izoh: Suvni eiektroliz qilish qismi tajribadan keyin ham tola qolishi va undan 
darhol boshqa tajriba uchun foydalanish mumkin. 
Tajriba qurilmasi 45-rasmda koʻrsatilgan. 
Suvni elektroliz qilish qismi: 

Suvni elektroliz qilish qismini qoʻllash varagʻiga (666 446) binoan yigʻing 
va uni patnisga qoʻying. 

Darajalash idishini (a) gaz joʻmragi (b) balandligigacha koʻtaring va har 
ikkala joʻmrakni oching. 

Darajalash idishi suyultirilgan sulfat kislota (1 mol/l trofidagi) bilan suyuqlik 
sathi gaz joʻmraklari balandligiga yetgunicha toʻdiring. 

Har ikkala gaz joʻmraklarini yoping. 
Elektr simlar: 

- Oʻzgarmas quvvat manbaining musbat va manfiy qutblarini (c) joul-
vattmetr va voltmetrga (oʻlchash sohasi: 30V-) rozetkalariga parallel ulang. 

- Suvni elektroliz qilish qismining elektrodlarini joul-vattmetr rozetkalariga 
(d) ulang. 
45-rasm. Faradey doimiysini suvni elektroliz qilish qismi yordamida aniqlash 
qurilmasi. 
 

---

127 
Tajribani oʻtkazish tartibi: 
Suvni elektroliz qilish qismini tayyorlash. 
Suyuqlikni gaz bilan toʻyintirish uchun. 

Oʻzgarmas quvvat manbaini yoping, kuchlanish 𝑈
0
ni 30 V (quvvat 
manbaining musbat va manfiy qutblar orasida) ga toʻgʻrilangan, va 5 daqiqalar 
atrofida elektroliz borishini kuzating. 

Kuchlanish
𝑈
0
ni oʻchiring. 

Har ikkala gaz joʻmraklarini ehtiyotkorlik bilan oching. Shundan keyin 
kislota balandligini darhol darajalash idishi koʻtarish orqali gaz joʻmraklari 
balandligidan pastga tushiring. 

Ikkala gaz joʻmraklarini yoping. 
Xavfsizlik belgisi 
1. 
Distillanga suvning elektr oʻtkazuvchanligi pastligidan suvning elektrolizida 
1 mol/l konsentratsiyali suyultirilgan sulfat kislota qoʻllaniladi. Suyultirilgan sulfat 
kislota koʻz va teriga tushsa yalligʻlaydi. 
2. 
Koʻzga sulfat kislota tekkanda yaxshilab oqar suvda yuving va shifokorga 
murojaat qiling. 
Chetlashishlarni toʻgʻirlash: 

Nazorat murvatini “Resell”, soʻngra “Run” ga toʻgʻirlang. 

Displeyni nol moslagich bilan barqaror holga keltiring. 

Nazorat murvatini “Reset” ga toʻgʻirlang.