Umumiy geologiya
L34 2.3. Tektonik harakatlar
Download 32.16 Kb.
|
Geologiya mustaqil ISH3
L34
2.3. Tektonik harakatlar Yer qobig‘ida tog‘ jinslari gorizontal va qiya (m onoklinal) holatda hosil bo'ladi. Tashqi va ichki kuchlar ta ’sirida ular deformatsiyaga uchraydilar. Tog1 jinslarining hajmi va shaklining o ‘zgarishi deformatsiyalanish deyiladi. Tog1 jinslari bir-biridan faqat kimyoviy tarkibi bilangina emas, balki o ‘zlarin in g fizik va m exanik xususiyatlari bilan ham farq lan ad ilar. B unday xossalarga to g 1 jin sla rin in g zichligi, qayishqoqligi, chidamliligi, qisiluvchanligi, plastikligi, m o'rtligi, g'ovakligi, pishiqligi kiradi. Shuning bilan birga tog1 jinslari bir- birining siqilishiga va urganda maydalanishiga bo ‘lgan qarshiliklari bilan ham farqlanadi. Tog1 jinslarining mexanik xossalari ularni tuzilishiga va tashqi holatiga b o g iiq . Tog1 jinslariga haroratni, eritm alarni, bosimni ta’sir ettirib plastikligini oshirish mumkin. Bosimning har taraflama ta ’siri natijasida tog1 jinslarining plastik deformatsiyaga nisbatan qarshiligi, qayishqoqligi va chidamliligi oshadi. D efo rm atsiy alan ish g a u ch ram ag an to g 1 jin sla ri foydali q a z ilm a la r ju d a kam u c h ra y d i. S h u n in g u c h u n fo y d a li q azilm alarn in g paydo b o 'lish i va tarq alish q o n u n iy a tla rin i o ‘rganishda tog1 jinslarining deformatsiyalanish holatlarini aniqlash katta aham iyatga ega. Deformatsiyalanish jarayoni ketma-ket uch bosqichdan iborat: Download 32.16 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling