Umumiy pedagogika o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan darslik

 
X BOB. MA’NAVIY-AXLOQIY TARBIYA 
 
1.Ma’naviy qadriyatlar – tarbiyaning omili
Mamlakatimiz mustaqillikka erishgach, o‘rtaga tashlagan eng 
dolzarb muammolardan biri- ma’naviyat masalasi edi. Chunki, har 
qanday jamiyatning ijtimoiy iqtisodiy madaniy taraqqiyoti bevosita 
uning ma’naviy-axloqiy negizlarining rivojlanishi bilan chambar-
chas bog‘liqdir. O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti 
I.A.Karimov qayd qilganidek, bu negizlar:
−
 
umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik;
−
 
xalqimizning ma’naviy merosini mustahkamlash va rivoj-
lantirish;
−
 
insonni o‘z imkoniyatlarini erkin namoyon qilish;
−
 
vatanparvarlikdan iboratdir. 
Mazkur ma’naviy axloqiy negizlar zaminida umuminsoniy va 
milliy qadriyatlar mushtarakligiga respublikamizning barcha 
fuqarolarining ma’naviy madaniyatini shakllantirishiga erishish
yotadi. Bir so‘z bilan aytganda shaxs tafakkurini o‘stirmasdan,
uning ma’naviy dunyosini boyitmasdan turib, ijtimoiy, iqtisodiy, 
madaniy jabhalaridagi vazifalarni bajarish, milliy istiqlol mafku-
rasini to‘la-to‘kis yaratish mumkin emas.
Avvalombor ma’naviyatning o‘zi nima-yu, ma’naviy qadriyat-
larning axloq-odob bilan mushtarakligi bugungi tarbiyamizda qan-
day o‘rin egallash masalasiga to‘xtalib o‘tmoqni o‘rinli deb o‘ylay-
miz. Zeroki, ma’naviyatsizlik har qanday jamiyatning tanazzulga 
olib borishi shak-shubhasizdir. Insonning ma'naviyati uning odobi, 
xulqi, madaniyatidan tashkil topadi. Ma'naviyat esa aqliy, axloqiy, 
huquqiy, iqtisodiy va siyosiy bilimlar zamirida shakllanadi. 
Ma’naviyat inson uchun moddiy ehtiyoj emas, siyosiy zaruriyat 
ham emas. Ma’naviyat insonning o‘z mohiyati oldidagi mas’ulligidir.
Shu o‘rinda Yurtboshimiz I.A.Karimov ma’naviyat tushun-
chasini quyidagicha izohlaydi.

---

234 
“Ma’naviyat – insonni ruhan poklanishi, qalban ulg‘ayishga 
chorlaydigan, odamning ichki dunyosi, irodasini baquvvat, iymon–
e’tiqodini butun qiladigan, vijdonini uyg‘otadigan beqiyos kuch, 
uning barcha qarashlarining mezonidir”
1
.