Universiteti ro’yxatga olindi №


- be: otdan–bevosita, bedarak, beijozat, beixtiyor, bemalol, betinim, bevaqt; - dek//-day


Download 442.58 Kb.
bet11/15
Sana29.10.2023
Hajmi442.58 Kb.
#1732630
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
Jo\'raqulova Bibisora kurs ishi

- be: otdan–bevosita, bedarak, beijozat, beixtiyor, bemalol, betinim,
bevaqt;
- dek//-day: otdan – yashinday, o‘qdek;
sifatdan – avvalgiday, doimgidek;
fe’ldan – o‘lgudek, toqatsizlangandek;
- iga // -siga: otdan – nomiga, surunkasiga, qatorasiga;
sifatdan – uzunasiga, ko‘ndalangiga, tikkasiga, rostakamiga, chinakkamiga, baravariga;
ravishdan – birdaniga;
olmoshdan – qanaqasiga , yalpisiga ;
- lab: otdan – haftalab , oylab , donalab , harflab , bo‘g‘inlab ;
sifatdan – yaxshilab;
sondan – bittalab;
ravishdan – ko‘plab;
- lay //-layin: sifatdan – tiriklayin, yoshlayin;
olmoshdan – butunlay;
- larcha: otdan – do‘stlarcha, qahramonlarcha, bolalarcha,
otalarcha;
sifatdan– mardlarcha, vahshiylarcha, yovvyilarcha;
- ligicha: sifatdan – xomligicha, yangiligicha, butunligicha;
- namo: otdan – hazilnamo;
sifatdan – oliftanamo (gerdaymoq );
fe’l (sifatdosh shakli)dan – uyalgannamo (yuzni burmoq);
- n // -in: otdan – yozin-qishin, oldin;
sifatdan – ochin- to‘qin;
ravishdan – ertan-kechin;
- ona: otdan – do‘stona;
sifatdan–kamtarona, mardona, xolisona, oqilona,
fidokorona;
- siz: otdan – navbatsiz, dom-daraksiz;
fe’lning harakat nomi shaklidan – to‘xtovsiz;
- simon: otdan – hazilsimon;
sifatdan – xafasimon;
fe’lning – sifatdosh shaklidan – erkalangansimon;
- cha: otdan – o‘zbekcha, tirnoqcha, qishloqcha, yaxshilikcha,
osonlikcha, o‘g‘rincha (-n orttirilgan ), vaqtincha (-in orttirilgan );
sifatdan–yangicha, eskicha, o‘zgacha, boshqacha, yashirincha
olmoshdan – sizcha, o‘zicha;
fe’l (sifatdosh shakli)dan –istagancha, yugurgancha;
ravishdan – hozircha, keyincha, ko‘pincha (-in orttirilgan );
modal ma’noli so‘zdan – keragicha, boricha;
- chasiga: otdan – soldatchasiga, qishloqchasiga, dehqonchasiga,
sifatdan – harbiychasiga, ochiqchasiga;
- chang: otdan – mahsichang, ko‘ylakchang;
Kompozitsiya usuli bilan qo‘shma ravishlar yasaladi. Kompozitsiya usuli bilan yasaladigan ravishlarga e’tibor bersak.
1.Bir sanoq soni ba’zi so‘zlar ning birikuvidan qo‘shma ravishlar yasaladi: M.: bir/oz( yoki nafas, yo‘la, varakay, lahza, kun ) + i/si+ ga(-da, -dan)
2.Quyidagi olmosh hamda otlarning birikuvidan qo‘shma ravishlar yasaladi.
Eslatma. Bularning tarkibida matn talabiga ko‘ra ko‘plik, III shaxs egalik, jo‘nalish, o‘rin-payt handa chiqish kelishigi qo‘shimchalaridan biri yoki ikkisi bo‘lishi mumkin.
Ravish ish-harakatning bajarilish tarzi (astoydil urindi), payti (hozir keldi), o`rni (yuqoriga intildi), miqdori (kam gapirdi), darajasi (nihoyatda achindi), sababi (noiloj ko`ndi) va maqsadi (jo`rttaga indamadi)ni anglatadi.
Ayrim ravishlar ba’zan otga bog`lanib, predmetning noaniq miqdorini (ko`p kitob), sifat va ravishning o`ziga bog`lanib, belgini kuchini; darajasini, o`xshashligini (obdon pishiq, ancha ilgari, toshday qattiq) ifodalaydi. SHu ma’no xususiyatlariga ko`ra ravish qanday? qay tarzda? qachon? qaerga? qaerda? qaerdan? qancha? qay darajada? nega? nima maqsadda? kabi so`roqlariga javob bo`ladi.

reduplikatsiya — ot, sifat, olmosh, fe’l, ravish, taqlid kabi so‘zlarning takror yoki juftlashib ravishga aylanishi: qop-qop, savat-savat, es-es, nari-beri, oz-oz, kam-kam, uncha-muncha, shu-shu, o‘sha-o‘sha, hali-beri, eson-omon, kundan-kun, zo‘r-bazo‘r, gul-gul, ay­rim-ayrim, pishiq-pishiq, ozib-yozib, uzil-kesil, o‘z-o‘zidan, o‘zidan o‘zi, vaqti-bevaqt, taqa-taq, shartta-shartta;

Download 442.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling