Universiteti ro’yxatga olindi №

Ravishning yasalishi
Ravishlar asosan affiksatsiya va kompozitsiya usullari bilan, qisman konversiya yo‘li hamda leksik-semantik va fonetik usullar bilan yasaladi.
Kompozitsiya yo‘li bilan juft, takroriy va qo‘shma ravishlar yasaladi. Lekin uzul-kesil, to‘g‘ridan-to‘g‘ri, bilinar-bilinmas, kecha-kunduz, yuzma-yuz, izma-iz kabi ravishlarning hosil bo‘lishida konversiya ham ishtirok etgan. Konversiya yo‘li bilan hosil bo‘lgan ravishlarning asosiy ko‘rinishlari quydagilar:
1) ravishga ko‘chgan otlar: erta, indin, kecha, kech, kechqurun, burun;
2) ravishga ko‘chgan sifatlar: yaqqol, baralla, tugal, bafurja, muttasil, vaqtli, uzluksiz, omonsiz, beto‘xtov;
3) ravishga ko‘chgan fe’llar: uzul-kesil, o‘ta, qiyo//qiya, qayta.
Leksik-semantik usuli bilan ko‘p ma’noli ravishlarning keyingi ma’nolari hosil bo‘lgan. M.: sekin yurmoq – sekin (ya’ni past ovozda) gapirmoq, tez-tez qadam tashlamoq – tez-tez(ya’ni ko‘p vaqt oralatmay) borib turmoq.
Fonetik usul bilan hosil bo‘lgan ravishga “yayov” so‘zini misol qilib keltirish mumkin. U “oyoq” so‘zining o‘zgargan shakli bo‘lib, shu shaklda ravishga aylangan. “Yangi” ravishi urg‘uni o‘zgartirish (fonetik usul) va sifatdan ko‘chib o‘tish (konversiya) yo‘li bilan hosil bo‘lgan.
Affiksatsiya usuli bilan quyidagi so‘z turkumlaridan ravish yasalishi mumkin:
1. Otdan : do‘st/ona, majbur/an, ruh/an, be/ixtiyor.
2. Sifatdan : yaxshi/lab, mard/ona, tirik/lay.
3. Sondan : bitta+/lab.
4. Olmoshdan : o‘z +icha, butun/lay, yalpisicha.
5. Fe’ldan : uyalgan/simon, erkalangan/simon, to‘xtov/siz.
6. Ravishdan : ko‘p+lab, ko‘p/incha, hozir/cha, keyin/cha.
7. Modal so‘zlardan: kerag/icha, bori/icha.
Ravish yasovchi affikslar
-a: taqlid soʻzdan – shartta, taqqa, guppa;
- an: otdan – fikran, xayolan, tasodifan, vijdonan, taxminan, ruhan;
sifatdan – qat’iyan ;
modal ma’noli so‘zdan – majburan ;
- bar: otdan – barvaqt ;