Universiteti ziyamuxamedova sabohat abdullayevna bolalar gigiyenasi
Download 396.96 Kb.
|
Oʻzbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi oʻz-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- N.A. Semashko
- Abu Ali Ibn Sino (980
|
G.V. Xlopin (1863—1929 y) XIX asr oxiri XX asr birinchi choragi gigiyenasining
yirik vakili hisoblanadi. G.V. Xlopin gigiyenada eksperimental yo‘nalish tarafdori edi. U “Sanitariya-gigiyenik tekshirish metodlaridan qo‘llanma”, “Gigiyena asarlari” va “Umumiy gigiyena kursi” darsliklarini va boshqa ko‘pgina qo‘llanmalarni yaratdi. XX asrga kelib gigiyenaning rivojlanishi uchun katta imkoniyatlar yaratildi. Maxsus ilmiy tekshirish institutlari, laboratoriyalar tarmog‘i kengaydi, tibbiyot institutida gigiyena fakulteti va kafedralarining soni oshdi. Gigiyenaning ayrim sohalari: mehnat gigiyenasi, kommunal gigiyena, ovqatlanish gigiyenasi, bolalar va o‘smirlar gigiyenasi, davolash-profilaktika muassasalari gigiyenasi, harbiy va radiatsion gigiyena mustaqil fan sifatida ajralib chiqdi. Gigiyenik talablar va me’yorlar hayotga keng tadbiq qilina boshlandi. Bu o‘rinda gigiyena sohasininig rivojlanishiga katta hissa qo‘shgan atoqli olimlar N.A.Semashko, Z.P.Solovyov, A.V. Melkov, V.A.Uglov, A.N.Sisin, A.N. Marzeyev va boshqalarni faoliyatini ko‘rsatib o‘tish lozim. N.A. Semashko (1874—1949 y) sotsial gigiyenaning mustaqil ilmiy fanga aylanishining asoschisi, sog‘liqni saqlash, maktab gigiyenasining nazariy va tashkiliy masalalariga bag‘ishlangan 250 dan ortiq ilmiy ishlar muallifi. U o‘zining „Sog‘liqni saqlashni tashkil qilish nazariyasidan ocherklar“ kitobida sog‘liqni saqlashning asosiy qonuniyatlarini umumlashtirdi. Tarixiy manbalarning ma'lumotlarga ko’ra O’rta Osiyo rеspublikasi dastlabki davrlarda Turkiston nomi bilan yuritilgan. Bu hududda Hozirgi Qozog’iston rеspublikasining janubiy tеritoriyalari, ya'ni Chimkеnt viloyati, Jambul hududi, Qirg’iziston, Tojikiston viloyati kirgan. Turkiston hududidagi gigiyena fanining 11
katta ahamiyat kasb etgan. 1860 yillarda Chor Rossiyasi tomonidan Turkistonni bosib olinishi, so’ngra 1917 yildagi Oktyabr to’ntarishi, Toshkеnt shahrida O’rta Osiyo Davlat dorilfununini ochilishi va shu sababli Toshkеntga Russiyaning bir qator shaharlaridan - Moskva, Lеningrad va shular boshqa shaharlaridan mutaxassis olimlarning yuborilgani, yuqoridagi dorilfunun tarkibidagi tibbiyot kulliyotini ochilishi yangiliklarni kirib kеlishiga turtki bo’ldi. Kеlajakda, tibbiyot qulliyoti zaminida Toshkеnt Davlat tibbiyot bilimgoxining ochilishi, so’ngra Samarqand tibbiyot institutini ochilishi mamlakatimizda shu institutlarga kirib mutaxassis bo’lib еtishishi Turkistonda profilaktik tabobatni rivojlanishiga olib kеldi. Turkiston xududida gigiеna fani atamasi bo’lmasa ham bu profilaktik tabobatda -ya'ni ozodalik, tozalikka, turli kasalliklarni oldini olishga o’sha davrning mashxur olimlari , kabi boshqa vatandoshlarimiz gigiyena fanining rivojiga o’zlarining katta hissalarini qo’shganlar. X-XI asrlarda qisqa mazmunli hayot kеchirgan salkam 500 ga yaqin tibbiy ilmiy asarlar yaratgan, alloma, tibbiyot faning sultoni Abu Ali Ibn Sino (980- Download 396.96 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|