Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан

Назоратсаволлари
1.Баскетболнингдастлабкиномланиши.
2.Ҳозиргизамонбаскетболўйиниқачонвақайердапайдобўлган?
3.Биринчирасмиймусобақақоидалари.
4.ФИБАнингташкилтопиши.
5.Баскетболнингривожланишбосқичлари.
6.Ўзбекистондақачонвақайсиҳудудлардабаскетболпайдобўлган?
7.Илкмусобақаларнингўтказилиши.
8.Ўзбекистондабаскетболнингасосчилари.
9.Ўзбекистонмустақиллигиданкейинбаскетболнингривожланиши.
Адабиётлар
1.ҚасимовА.Ш., РасулевО.Т, ИсматуллаевХ.А. Баскетбол. Ўқув
қўлланма. Тошкент, 1986-й.
2.РасулйевО.Т. Баскетбол. Олийўқувюртлариучундарслик. Тошкент,
1998-й.
3.РасулевО.Т, Соколова, Н.Д, ИсматуллаевХ.А. Баскетбол. Ихтисосқурсибўйичадастур, Тошкент, 1993.
4.СоколоваН.Д. ҒанийеваФ.В. ИсматуллайевХ.А. Баскетбол. Маърузалартўплами, Тошкет, 2001.
5.В.П.Ковалев. Спортивно`е игро. Москва, 1988.
3-Мавзу:Тактикўйинусулларинингтаҳлиливатаснифномаси
Режа
1.Баскетболўйининингстратегияси.
2.Баскетболўйининингтактикаси.
3.Ҳужумтактикаси:
а)яккаҳаракатлар;
б)гуруҳҳаракатлари;
д)жамоаҳаракатлари.
4.Ҳимоятактикаси:
а)яккаҳаракатлар;
б)гуруҳҳаракатлар;
д)жамоаҳаракатлари;
1.Спорткурашиолибборишнингобйективқонуниятлариниунингкўламигамувофиқстратегияавтактикагабўлишади. Стратегияспорткурашинингамалиётиваназариясинибутунмусобақаҳажмидаҳамдаасосийрақиббилан, тактикаесашужараёнларнибиттаучрашувмасштабидаўрганади.
Стратегиятактикабиланузвийбоғлиқ. У етакчиҳисобланади, чункиспорткурашини, кучини, тадбириниякунловчимақсадинивауни ечишусулинианиқлайди. Стратегияватактиканингўзаробоғланишивастратегиянинг етакловчихолатишубилантушунтириладики, тактикмуваффақият, яниалоҳидаучрашувдагимуваффакият, умумийсратегикмақсадни ечишгабўйсунадивашубиланбирвақтда, биттастратегикмақсадни ечиштактиквазифаларнимуваффақиятлибажаришгатўғридан-тўғрибоғлиқбўлади.
Тактика- стратегиянингқисмидир. Буунгабўйсунади.
Сратегиянингбошвазифалариданбири – олдиндатурганмусобақаларўзигахосхусусиятларивашартлариниўрганиш, тайёргарликкўринишларини, усулларинивакурашолибборишниишлабчиқариш. Шунданхулосачиқариб, сратегиямақсадгаеришишучункеракбўлганкучватадбирларни, бинобарин, жамоанингмусобақаларгатайёрланишиумумийстратегикюналишинианиқлашишарт. Сратегияҳаммабумасалаларниўйинжараёнинингривожланишиқонуниятларигамусобақакурашитажрибасига, асосийрақибларнингқарашваимкониятларигаҳамдажамоанингимкониятларигамувофиқўрганилади.
Мусобақагатайёрланишдавридасратегиятомониданўрганиладиганмасалалардоирасигақуйидагиларкиради:
1) ўйинжараёнинингривожланишқонуниятлариватенденсиялари (майллик);
2) мусобақалардақатнашиштажрибаси;
3) жамоанингмусобақаларгатайёрланишинибошқаришасослари;
4) заҳираларнитайёрлаш;
5) мусобақаларнингшартлариваўзигахосхусусиятлари;
6) рақибларнингқарашлариваимкониятлари;
7) тайёргарликнингасосийстратегикйўналишалариваунирежалаштириш
принсиплари;
8) курашолибборишнингтадбир, усулвавоситалари;
9) жамоаниматериал- техник, илмий- услубийватиббийтаъминлашасослари.
Мусобақалардақатнашишдавомидастратегиянингбошвазифаларидебқуйидагиларҳисобланади:
1) мусобақатартибинитузишасослари;
2) воситавакучларниасосийбошйўналишларбўйичажойлаштириш;
3) тезкорбошқаришусуллари.
Стратегияўзидамусобақакурашиқонуниятлариҳақидагибилимларйиғиндисинимужассамлантирган. Буқонуниятларнибилишмураббийгаолдиндатурганмусобақаларнингхарактеривашароитлариниолдинданкўришгаважамоанибошқаришгаимконберади.
Шубиланбирга, стратегия – бужамоанингмусобақагатайёрланишжараёнигавамусобақаларжараёнидаунибошқаришгатегишлибўлганамалийфаолиятибўлимидир.
Тактика
Тактика – баскетболназариясиваамалиётидаўйинжараёнинингривожланишқонуниятларини, спорткурашининголибборишвоситаларини, усуллариваформалариниҳамдауларнимуайянрақибгақаршиқўллашниўрганадиганбўлимдир.
Баскетболтактикасиўйиниолибборишдақўлланиладиганжудакўпвоситаларга, усулларгавасистемаларгабойдир. Жамоаларҳужумниёкиҳимоячиякка, гуруҳважамоатактикхаракатлариёрдамидауюштиради. Олдингичизиқбаскетболчилари (марказийўйинчиваҳужумчилар), асосан, шитганисбатаняқинваўртапозицияларданҳужумташкилқилибвауниякунлабҳамдашупозицияларнингўзиданрақибгақаршиликкўрсатиб, харакатқиладилар. Орқачизиқбаскетболчилари (ҳимоячилар) саватгаузоқмасофалариданҳужумқилишварақибшититагигаёрибўтишбиланбирга, комбинациялиўйинларниҳамдаўзшитиганисбатанузоқроқдарақибҳужуминибузишларниташкилқиладилар.
Тактиктайёргарлик, аввало, ҳархилкўринишдагимураккабҳаракатларниўрганишнитақозоқилади. Мураккабҳаракатлардеганда, баскетболчиларданбиринингсаватгаҳужумқилишучуншароитяратишгайўналтирилган, аниқтизимчегарасидагуруҳёкижамоанингҳаммаўйинчиларитомониданилгариданўрганилганваўзарокелишилганҳаракатлартушунилади.
Мураккабҳаракатлар, ўйинсуръатикаби, тўпниолибюриш, ўйингакиритишнингтурғунҳолатларидаҳамқўлланишимумкин (баҳслитўпёкибошланғичташлашпайтида, ёнчизиқданёкиенчизиқданташлашпайтидаёкижаримаотишпайтида).
Баскетболчилармайдондаҳарбирҳужумваҳимоятизимигахосжойлашадиларвамахсусхарактердаҳаракатқиладилар. Тизимларнингичиданасосийтамойилларнисақлабқолганайримбўлимларгаажратилади. Буларяккавагуруҳҳаракатларбиланфарқланади. Шаклибўйичатактикҳаракатларфаолёкисустбўлишимумкин. Замонавийбаскетболдакўпроқўйиннингфаолшакллариқўлланилади.
Ҳужумваҳимоядақўлланиладигантактикҳаракатларқарама - қаршивазфаларнийечишучунқўлланилади. Шунингучунтактикаиккикаттабўлимга – ҳужумтактикасиваҳимоятактикасигаажратилади.