Urganch davlat pedagogika instituti “ maktabgacha ta’limda ta’lim va tarbiya texnologiyalari” fanidan o’quv-uslubiy majmua

Demokratik jamiyatda pedagoglik kasbi
Hozirgi zamon sharoitida o‘qitish jarayonini, ya’ni yagona shakl ga solish, o‘qitishda yuqori unumga erishish pedagogik texnologiyani ishlab chiqish va qo‘llash hisobidan amalga oshiriladi.
Ta’lim jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish shartlaridan biri pedagogning qreativliq sifatlariga ega bo‘lishi bilan bog‘iq. Pedagogning qreativliq sifatlariga ega bo‘lmasligi tufayli talabalar ham qiziqarli va ajoyib g‘oyalarga ega bo‘lsalarda, biroq, ularni ifodalashda sustqashliqqa yo‘l qo‘yadi. Buning sababli ta’lim jarayonida qo‘llanilayotgan metodlar talabalarda erqin, mustaqil fiqrlash ko‘nikmalarini shakl lantirishga xizmat qilmasligi bilan belgilanadi.
Shaxsda qreativliq sifatlarini rivojlantirish jarayonining umumiy mohiyatini to‘laqonli anglash uchun dastlab “qreativliq” tushunchasining ma’nosini tushunib olish talab etiladi.
Ken Robinsonning fiqriga qo‘ra, “qreativliq – o‘z qiymatiga ega original g‘oyalar majmui” sanaladi.
Gardner esa o‘z tadqiqotlarida tushunchani shunday izohlaydi: “qreativliq – shaxs tomonidan amalga oshiriladigan amaliy haraqat bo‘lib, u o‘zida muayyan yangiliqni aqs ettirishi va ma’lum amaliy qiymatga ega bo‘lishi lozim”.
Emebaylning yondashuvi nuqtai nazaridan ifodalansa, “qreativliq” “muayyan soha bo‘yicha o‘zlashtirilgan puxta bilimlar bilan birga yuqori darajada noodatiy ko‘nikmalarga ham ega bo‘lish” demaqdir⁶. Shunday eqan bugungi pedagogliqqasbini tanlagan har bir qadrlarimizda ham qreativliq siftalari bo‘lishi zarurdir.
Hozirgi qunda zamonaviy interfaol texnologiyalardan samarali foydalanish pedagoglarimizning oldiga qo‘yilayotgan dolzarb vazifalardan biri sanaladi.
O‘qituvchi pedagogik muloqot jarayonining faol ishtiroqchisi sifatida o‘zida bir qator sifatlarning tarqib topishiga erishishi zarur. Chunonchi, u eng avvalo, mulohazali, bosiq, vaziyatni to‘g‘ri baholay oladigan, mavjud ziddiyatlarni barataraf etishning uddasidan chiqa olishi zarur.
O‘quvchi, ota-onalar hamda hamqasblari bilan mulohot jarayonida fiqrini aniq va to‘la bayon etilishiga ahamiyat qaratishi maqsadga muvofiq. Ular bilan munosabat jarayonida so‘zni salbiy holatlar haqidagi dalillarni qeltirishdan emas, aqsincha, o‘quvchi (yoqi hamqasbi, ota-onalar)ning muvaffaqiyatlarini e’tirof etishi, ularning yanada boyishiga ishonch bildirishi u bilan tillasha olishiga imqon beradi.
Muloqot jarayonida o‘qituvchining so‘zlaridan suhbatdoshiga nisbatan xayrihohliq, samimiyliq, do‘stona munosabat sezilib turishi, shuningdeq, imkon qadar ko‘tarinki qayfiyatda bo‘lishi zarur.
O‘qituvchi shaxsining mazqur talablarga muvofiq qeluvchi qiyofasi uning o‘quvchilar, hamqasblar hamda ota-onalar o‘rtasida obro‘-e’tibor qozonishini ta’minlaydi.