Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма

Minorali maxsus montaj kranlari. Bunday kranlarning yuk momentlari 
10000...15000 kNm oraliqda bo’ladi. SHuningdek gidrotexnik inshootlarda xam ishlatiladi. 
Yirik sanoat ob’ektlarini (eritish, quyish, pishirish pechlarida, marten pechlarining 
bosh korpuslari, issiqlik suvi yordamida ishlovchi va atom elektr stantsiyalarida montajning 
blokli usulidan foydalaniladi) tiklashda ish jarayonlarining ko’pchilik qismi maxsus 
3.9-rasm. qo’zg’almas kran. 
a)Kran sxemasi; b) arqon 
zaxirasi sxemasi; v) binoga 
maxkamlash sxemasi. 
3. 10-rasm. O’
ZI 
ko’tariluvchi kran 
xarakatlanish sxemasi 
a) boshlanrich,xolati; 
b)oboymaning ko’tarilnshn; 
v)krannnng ko’tarilishi. 

---

92 
maydonlarda, ularni yig’ib, yiriklashtiriladi. Blokli montajda qurilish konstruktsiyalari 
tushiriladi va saralanadi, yig’iladi va ular o’z navbatida loyixa xolatiga keltiriladi. 
Bunday ishlarni bajarishda zanjirli, eshkakli, shuningdek og’ir yuklarni ko’taruvchi 
minorali maxsus montaj kranlari ishlatiladi (3.11 -rasm). 
Bunday kranlarning konstruktsiyalari sezilarli darajada metallokonstruktsiyali va 
mexanizmlarining ko’p ish bajarilishi bilan farq qiladi. Kranning burilish qismi (aylanuvchi) 
ko’taruvchi tayanch qismi (portal) ichiga (6) bir oz tushirilgan bo’ladi. Kran portal tsilindrdan, 
uchta tayanch oyoqchalaridan va tayanch diafragmasidan (3) iborat. Portalni tayanch 
diafragmasida pastki qism-tovoncha ( 4 ) va aylantiruvchi mexanizmning kichik g’ildiragi 
o’rnatilgan. Kran minorasi (1), pastgi qism-tovonchaga, gorizontal xoldagi yurma katkaga 
(14), minora sektsiyasining diafragmasiga o’rnatilgan, doirasimon relьs bo’yicha yuruvchi 
(xarakatlanuvchi) tsilindrga tayanadi. Portal yuritish aravachalariga ( 5 ) tayanib, xar biri ikki 
izli relьs yo’llarida siljiydi. 
Yana biri u o’ziga joylashtirilgan ballast va 
o’zining oraliq (tagidan) qismidan temir yo’l xarakatidagi 
butun bir sostavni o’tqazuvchi etib joylashtiriladi. Bunday 
kranlar strela (10) si uzaytirilgan (guskali) qismli (11) va 
bosh moslama mexanizmlari (13) va yordamchi yuk 
ko’taruvchi moslama (12) bilan jixozlangan. Kran 
modellarini ko’pchilik qismida kran qulochi, strela 
lebedkasi va moslamasi ( 9 ) yordamida strelaning 
qiyaligini o’zgartirish xisobiga o’zgarib turadi. Strelaning 
muvozanatini saqlash uchun konsol (8) qismiga 
muvozanat yuki ( 7 ) joylashtiriladi. Barcha boshqaruv 
mexanizmlari, moslamalari mashina bo’limiga ( 2 ) ,
minoraga osilgan va birga aylanuvchi bo’ladi.