Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма


Download 3.89 Mb.
Pdf ko'rish
bet85/180
Sana10.11.2023
Hajmi3.89 Mb.
#1764660
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   180
Bog'liq
Qurilish mashinalari.Qurilish jarayonlari texnologiyasi-maruza-1585404135

To’g’ri cho’michli ekskavator. Yuqorida aytib o’tilgandek to’g’ri cho’michli 
ekskavatordan o’zi turgan satxdan yuqorida gruntga ishlov berishda foydalani-ladi (4.7-
rasm). Ulardagi cho’mich xajmi turlicha bo’ladi. 
4. 7-rasm. To’g’ri cho’michli ekskavator bilan gruntga 
ishlov berish sxemasi 


110 
Ekskavatorning ishchi qismlari strela, dasta va cho’michdan iborat. Po’lat arqonli 
ekskavatorlar strelasi (4. 8-rasm) pastki qism burilish platformasi 1 oldingi qismi bilan 
tsilindrik sharnir yordamida birlashgan bo’ladi. Yuqori qism 4 esa po’lat arqon orqali 
ko’taruvchi 
chig’ir 

va 

bilan 
qo’shilgan. 
Bu
chig’ir yordamida strela bilan tayanch yuza orasidagi burchakni 45…60° ga
o’zgartirishi mumkin. 
4. 8-rasm. Ishchi qismi to’g’ri 
cho’mich 
bo’lgan bir cho’michli 
ekskavator 
a-konstruktiv sxemasi; 
b-bosim mexanizmlari sxemasi; 
v-cho’mich tubini ochish 
qurilmasining 
kinematnk sxemasi; 
g-dastasi mayatniksimon osmali 
ekskavator sxemasi; 
d-ikki dastakli cho’mich 
sxemasi. 
Dasta 10 uchiga cho’mich 7 o’rnatilgan bo’lib, u moslama 11 orqali strelaga tayanadi va 
qulochini o’zgartira oladi. Dasta strelaga bog’liq ravishda bir (4.8-rasi,b) va ikki (4.8-rasm, d) 
balkali bo’lishi mumkin. 
CHo’mich to’g’ri bug’chakli, to’rt tomoni o’ralgan va ochiluvchi tubi 8 bo’lgan 
idishdan iborat. CHo’mich tubining berk xolati ostiga maxkamlangan prujinali tiqin 
yordamida ta’minlanadi. CHo’mich orqa qismidagi qulochlari orqali dastaga maxkamlanadi 
va tortki 9 yordamida uning qiyaligi sozlanadi. Muvozanatlovchi qurilma 18 (4.8-rasm, b, d) 
yoki koromislo 24 orqali cho’mich chig’ir 12 ning polispastiga ulanadi. Bir cho’michli po’lat 
arqonli ekskavatorlarning ishchi xarakati cho’michni ko’tarish, bosim, burilish va cho’mich 
tubini ochish mexanizmlari orqali amalga oshiriladi. 
Ko’tarish mexanizmi cho’michni ko’tarishi va kerakli xolatda ushlab turishni ta’minlashi 
kerak. Bosim mexanizmi dastaning ilgarilanma qayta xarakatini ta’minlashi, shuningdek, 
qulochining turli xolatida dastani ushlab turishi kerak. Bu mexanizm ikki xil variantda ishlab 
chiqariladi: bir balkali dastalarda reversiv chig’irli, ikki balkali dastalarda esa reversiv, tishli-
reykali uzatma ko’rinishida. Birinchi xolatda zanjirli uzatma 15 orqali kuch qurilmadan 
xarakat oluvchi bosim chig’iri (4.8-rasm, b) barabani 14 strela tovonlari sharnirlari o’qiga 
o’qdosh qilib o’rnatiladi. Bosim arqonlari 19 blok 16 ni aylanib o’tib, dastaning dum tomoniga 
maxkamlanadi. qaytma xarakat qildiruvchi arqonlar 20 esa dastaning oldingi qismiga 
cho’mich oldiga maxkamlanadi. Bu arqonlar tizimi dastani barabanning aylanishiga muvofiq 
ravishda ilgarilanma-qaytma xarakat qilishiga imkon yaratadi. Ko’p xollarda ko’taruvchi 
arqonning bo’sh tarmog’i 17 bosim barabaniga ulanadi. Bunda gruntning kesishga qarshiligi 
ko’payishi bilan uni ko’taruvi kuch xam ko’payadi. Bu bilan ko’tarish va bosim 
mexanizmlarining tekis ishlashi va qazishda cho’michni boshqarish osonlashadi. 


111 
Zaboyda xosil bo’luvchi suv-grunt aralashmasi — pulьpa maxsus grunt xaydagichlar 
yordamida quvurlarda transportirovka qilinadi. Relьefi qulay bo’lgan joylarda pulьpami 
transportirovka qilish ochiq kanallarda amalga oshiriladi Gruntni joylash oldindan
tayyorlangan joylarga pulьpani tashlash bilan bajariladi. Pulьpaning xarakat tezligi
kamayishi natijasida grunt zarrachalari cho’kadi, tingan suv esa suv xavzasiga yoki qayta 
foydalanishga yuboriladi. 
Gruntga ishlov berishning gidromexanizatsiya usuli ish unumdorligi kattaligi (sutkasiga 
300 ming m
3
gacha) va ish frontining chegarlanganligi bilan farq qiladi. 
Gidromexanizatsiya ko’proq 
gidrotexnik qurilishlarda xamda tog’-kon ishlarida ko’p 
ishlatiladi. 

Download 3.89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   180




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling