Utayeva feruza xolmamatovna

Xonobodtepa. Xonobodtepa shahari milodiy VI-XIII asr boshi 
XVI-XVII asrlarga ta’luqli. Toshkent shahri janubida Chirchiq 
daryosining o‘ng sohilida, daryodan 0,5 km narida joylashgan. 1930 - 
1960 yillarida M.E.Masson, V.M.Masson, YU.F.Buryakov, 1971 - 
1975 yillarda Toshkent arxeologiya ekspeditsiyasi V.A.Bulatova, 
L.G.Brusenko, L.L.Rtveladze, E.V.Rtveladze, M. I. Filanovich 
tekshirgan.

---

140 
Xonobodtepa yodgorligi kvadrat 530x500 m shaklda. Maydoni 
taxminan 30 ga. U keng xandaq bilan o‘ralgan ark va shahristondan 
iborat. VI asrda istehkomsiz kichik qishloq shaklida qad ko‘targan. 
Xonobodtepa VII asr o‘rtalarida to‘rt burchagida minoralari bor 
mustahkamlangan qalin devor bilan o‘ralgan shaharga aylangan. 
Shahar ichida muhtasham binolar, uy-joylar, maydon va bozor 
joylashgan. VIII asrning birinchi yarmida vayronaga aylanib, IX-
XII asrlarda hayot tiklangan. XIII asr boshida mo‘g‘ullar 
tomonidan vayron etilgan. Uzoq vaqt vayronalikdan so‘ng, XV-
XVI asrlarda shahar qayta tiklanib, mustahkam devori yangi ark 
104x80 m bino qilingan. Shahar xarobasidan VIII asrning birinchi 
yarmiga oid tangalar (Choch hokimi Tarnabchaning silovsin tasvirli 
tangasi, Ustrushona hokimi Satachuriy II, Sug‘d ixshidi Turgar (738 
- 750), turk xoqoni Eltegin tangalari) va abbosiylarning mis 
fuluslaridan iborat xazina, shuningdek, qopqog‘ida qush boshi va 
soqolli keksa kishi tasviridagi o‘ymakor naqshli ostodonlar, buqa 
boshli sirlangan qadah, VI-XII asrlarga oid sirsiz va sirlangan 
sopol idishlar topilgan. 
Danfiganket. Danfiganket VI-XIII (sug‘diycha - muqaddas din 
ibodatxonasining 
joyi) 
asrlarga 
oid 
shahar 
o‘rni. Sharq 
geograflarining ma’lumotiga qaraganda, u Shosh viloyatining markazi 
Binkatdan 5 farsax (35 - 40 km) uzoqlikda xalqaro karvon yo‘li ustida 
joylashgan. Danfiganket xarobalari hozirgi Niyozboshi qishlog‘i 
yaqinidagi Yo‘g‘ontepa degan joyda joylashgan bo‘lib, atrofi devor 
bilan o‘ralgan to‘g‘ri burchakli qal’a va shahristondan iborat. Unda 
hunarmandlarning katta guzari bo‘lgan. Danfiganket VI-VII asrlarda 
shahar xoliga kelgan va VII-XII asrlarda gullash davrini boshdan 
kechirgan. Mo‘g‘ullarning talonchilik hujumi natijasida XIII asr 
boshlarida shahar vayronaga aylangan.