Узаро боғланишлар хақида тушунча ва уларнинг турлари


Бир ва куп омилли боғланиш натижаларини таркибий қисмларга ажратиш усуллари


Download 454.5 Kb.
bet6/10
Sana18.02.2023
Hajmi454.5 Kb.
#1211522
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
1355144577 40795

Бир ва куп омилли боғланиш натижаларини таркибий қисмларга ажратиш усуллари

Жуфт регрессия коэффици-ентини соф омил самараси билан бир қаторда омилларнинг узаро бевосита ва билвосита таъсирида хосил булган самараларга ажратиш мумкин.





Куп улчовли корреляция умумий натижасида айрим омиллар хиссасини ажратма детерминация коэффициентлари ёрдамида аниқлаш мумкин:
Аммо бу усул камчилирга эга.
Регрессия тенгламасига киритилган барча омиллар билан натижавий белги вариацияси орасидаги боғланиш умумий зичлигини таърифловчи курсаткичдан ташқари хар бир омил билан боғланиш зичлигини улчовчи курсаткичлар хам керак. Хусусий корреляция коэффициентлари бу вазифани бажарса хам, аммо улар хар хил асосларга - қолдиқ дисперсияларга нисбатан аниқланади, бу 48, 49, 49а формулалардан яққол куриниб турибди. Умумий корреляция натижасини омиллар хиссасига ажратиш учун эса айрим омилларнинг натижавий белги умумий вариациясига таъсирини бир-биридан ажратилган холда улчовчи курсаткичлар керак ва улар бир хил асосга нисбатан хисобланиши лозим. Бундай курсаткичлар қаторига омилнинг ажратма детерминация коэффициентини киритиш мумкин. Бу курсаткич муайян хj омилнинг жуфт корреляция коэффициентини унинг  - коэффициентига купайтмасидан хосил булади ва уни dj2 билан белгиланади:
(61)

Омилларнинг ажратма детерминация коэффициентлари нуқсонлардан холи эмас. Бу курсаткичнинг асосий камчилиги шундан иборатки, у гетероген хусусиятга эга, яъни тузилиш жихатдан хар хил курсаткичларни бирлаштиради: жуфт корреляция коэффициенти омилнинг «лойқаланган» таъсирини ифодаласа, -коэффициент эса унинг шартли соф таъсирини, яъни регрессия тенгламасига киритилган бошка омиллар таъсиридан «тозаланган» натижани улчайди.



2- коэффициентлар айрим омилларнинг натижа умумий вариациясидаги хис-саси аниқроқ улчай-ди.

Хар бири алохида олиб қаралган омилларнинг натижавий белги «У» вариациясига таъсир қилиш жамлама улчами уларнинг j2-коэффициенти йиғиндиси яъни билан улчанади, система самараси эса:




(64)



Download 454.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling