Узбекистон олий ва урта махс

KUCHMA MASHGULOT

1. 
   kuchma mashFulot mavzusi: Tasviriy faoliyat mashgulotlarini utkazish texnologiyalari. (2 soat)
   
2. 
   kuchma mashFulot mavzusi: Maktabgacha yoshdagi bolalarning rasm chizishga urgatish. (2 soat)
   

Tarbiyachilarning ilgor ish tajribalarini urganish asosida uzining pedagogik faoliyatini takomillashtirish, kasbiy sifatlarini rivojlantirish, zamonaviy mashgulot utishning metod va usullari, ishlanmalaridan foydalanish.Mutaxassislik modullaridan ochik mashgulotlarni kuzatish, ilgor pedagogik tajribalarni urganish, muxokama kilish va baxolash. Ochik, kurgazmali, namunaviy mashgulotlar va ularga kuyilgan talablar asosida taxlil kilish.
Mazkur mashgulotlar talab darajasidagi moddiy-texnika bazaga ega va ilmiy-uslubiy jiuatdan tajribali professor-utsituvchilar va mutaxassislar faoliyat kursatayotgan oliy ta’lim muassasalarining mutaxassislik kafedralari, ilmiy-tekshirish institutlari va boshkr muassasalarda uamda maktabgacha ta’lim muasasalarida kuchma mashgulot (ochits mashgulotlar) tarzida utkaziladi. Unda utkazilgan mashgulotni tegishlimezonlar asosida taulil silish orsali tarbiyachilarning ilgor pedagogik tajribalarini urganish tashkil etiladi. Bu jarayonga kuchma mashgulot tashkil silingan ta’lim muassasasi tarbiyachilarini jalb etish, ularning mashgulotlarini taulil silish orsali ularga metodik yordam kursatish uam kuzda tutiladi. Mashgulot natijasi sifatida ochits mashgulotni kuzatish va taulil silish varagi tuldiriladi va malaka ishiga ilova silinadi.

KEYSLAR BANKI

1. 
   Keys. Maktabgacha ta’lim muasassasida tasviriy faoliyat mashgulotlarida kurish-yasash kunikmalari rivojlantiriladi. Kuyida keltirilgan namunalar kaysi turdagi materiallardan tayyorlangan va ular kanday nomlanadi?
   

1-Keys echimi. Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarga kurish-yasash faoliyatini urgatishda kurilish materiali, turli konstruktorlar, kogozdan, tabiat, tashlandik materiallaridan foydalaniladi. Materialni turi- kurish yasash turini aniklab beradi.

Barchasi bitta suz bilan “origami” deb yuritiladi.
Origami. Bu kogozni buklash yuli bilan narsa yasash ma’nosini bildiradi.
Kirigami. Bu kogozni yirtish yoki simmetrik kirkish yuli bilan yasash yuli bilan narsa yasash ma’nosini bildiradi.
Kusudama. Bu kogozni buklash yuli bilan gul yasash ma’nosini bildiradi.
Sukudama. Bu kusudama modullaridan kugirchok yasash ma’nosini bildiradi.

2. 
   Keys topshir^i: Applikatsiyaga urgatishning asosiy maksadi-tevarak- atrofdagi borlikni tasavvur kilishda bolalarga yordam berish. Ularda kuzatuvchanlikni rivojlantirmok, estetik guzallik uissini tarbiyalamok, uamda tasvirlab berish usullarini urgatmokdir. Bu bilan birga tasviriy faoliyatning eng asosiy vazifasi-ma’lum bir yosh uchun mos tasviriy materiallari bilan turli xil predmetlarning turli timsollarini yaratish kabi ijodiy bolalarda shakllantirish amalga oshiriladi.
   

Predmetli applikatsiya- bolalar kogozdan kirkish va fonga alouida predmet tasvirlarini yopishtirish mauoratini uzlashtiradilar.Faoliyat xususiyatiga kura atrofdagi predmetlarni ancha umumlashgan shartli tasviriy uyinchoklar, xalk amaliy san’ati namunalarida ifodalash mumkin buladi.
Dekorativ applikatsiya- turli bezaklar xosil kilish bilan boglik bulgan faoliyat turi. Dekorativ applikatsiyada bolalar kirkish maxoratini ritm, simmetriya buyicha turli rang birikmalarini turli bezak elementlarini birlashtirish, kirkish maxoratini uzlashtiradilar. Bu mashgulotlarda bolalar predmetlarni dekorativ stillashtirish, ularni tuzilishiga axamiyat berish, namunalarni yangi sifatlar bilan boyitishni urganadilar.
Mazmunli applikatsiya - uz oldiga kiyin masalalarni kuyadi va ba’zi bir koidalarni bajarilishini talab kiladi: rang, shakl buyicha bir-birlariga tugri keladigan tabiiy materiallarni yigish kerak. Masalan, barglar va chiganoklar va mayda toshlar, somon, taxta kipiklari, kurigan shoxchalar, danaklar va xokazolar. Asosiy e’tiborni fon va materiallar rangi mosligiga

karatish lozim.

Topshirits. Kuyida keltirilgan applikatsiya turlarini izoxlang.

3. 
   keys. Tayyorlov guruxida rasm chizishga urgatishning mazmuni va vazifalari nimalardan iborat?
   

Javobni “Zinama-zina” metodi orkali ifodalang.

• 
  Naturadan va tasavvur kilishdan predmetning xarakterli belgilari tuzilishini, xajmini tasvirlashga urgatish.
  
• 
  SHakl va buyoklarning boyligi tasvirlab berishga yorkin obrazlar yaratishga urgatish.
  
• 
  Kompozitsion kobiliyatlarni rivojlantirish (predmetning xajmi va shaklsining xarakterini xisobga olib predmetni kogozda joylashtirish).
  
• 
  Rang kobiliyatlarini rivojlantirish (1 rangni turli xosila rangni bera olish kobiliyati).
  
• 
  Texnik kunikmalarni rivojlantirish (buyoklarni boshkacharok buyok olish uchun aralashtirish, predmet shakli buyicha kalamda shtrix utkazish).
  

4. 
   keys. Syujetli rasm chizish. Syujetli rasm chizishning maksadi bolaning atrof-muxitdan olgan taassurotlarini ifodalashga urgatishdir. Syujetli rasm chizish urta guruxdan boshlab kiritilgan.
   

Bunda xam yonma-yon turgan 2-3 ta predmetni tasvirlash urgatiladi.
Syujetli tasvirda predmetlarning bir-biridan ajratish uchun uning ulchamini, fazodagi urinlariga karab, predmetlarning katta yoki kichikligini urgatish kerak. Maktabgacha yoshdagi bola uchun predmetlar orasidagi fazoviy munosabatlarni farklay olish juda kiyin.
Syujetli rasm chizish urgatishning umumiy vazifalari kuyidagilar: