Узбекистон республикаси кишлок ва сув хужалиги вазирлиги тошкент ирригац


Download 387.18 Kb.
bet6/20
Sana18.02.2023
Hajmi387.18 Kb.
#1213254
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20
Bog'liq
тажрибани режалаштириш

р
R = 0,5D -
с
с
ш
Rc ни (5) ифодага ва натижани (3) ифодага бирин кетин куйиш билан солиштирма босимнинг натижавий формуласини аниклаймиз
ъ I (V)
1,6—JP(cmD-P)
ш
Албатта бу гилдиракларнинг солиштирма босими формуласи якинлаштирилган, чунки назарий тахлилларда баъзи бир тахмин (фараз) лар кабул килинган. Шунинг учун бу формула билан якуний аник киймат олиб булмаслиги мумкин, баъзи бир хатоликлар булади.
Хато ута кам булишига ишонч хосил килиш учун натижани тажриба натижалари билан таккосланиши зарур.
Тажриба тадкикотлари учун 6,00-16,0 ва 260-20,0 ракамлар билан белгиланган гилдиракларни танлаб оламиз. Бу шина-гилдираклар параметрлари ва хисоблаш натижалари куйидаги 1-жадвалда келтирилган.
1- жадвал
Fилдиракнинг солиштирма босими хисоби

Еилдираклар
турлари

Еилдиракнинг юкламасиз диаметри, D, см

Юклама бериладиган шина базаси кенглиги b, см

^аттиклик коэффици­ента, Сш, Н/см

Гилдиракка
берилган
юклама
Р, Н

Солиш- тирма босим р, Н/см 2

6,00-16,00
типдаги
шина

72,5

16,2

5000

4450

21,5

260-20,0
типдаги
шина

103,8

27,5

12400

10600

25,7



Х,исоб натижаларини тажриба натижалари билан (1- жадвал ) таккослаш уларнинг фарки 4,8...7,3 % эканлигини курсатади. Йул куйилган тахмин (фараз) лар хисобга олинган холда (7) тенглама билан хисоблаш етарлича аникдик беради, яъни танланган модел адекват (мос келади) деган фикрга келамиз.
Бу хулоса тадкикотни тугалланган деб булмайди, чунки анча нарсалар етарлича аникланмасдан колмокда. Тадкикотни аналитик, график ва бошка йуллар билан янада давом эттириш мумкин. Чунки шинанинг параметри ва унга бериладиган юкламанинг солиштирма босимга таъсири хали номаълум.
2-жадвал
Физик ва хисоб натижаларини таккослаш

Еилдиракларнинг
турлари

Контакт юзаси Fk, см 2

2
Солиштирма босим р ,Н/см

Аслида

Х,исоблан-
ганда

Фарки , % да

Аслида

Х,исоблан-
ганда

Фарки , % да

6,00 - 16

195

207

+6,2

23,0

21,5

-6,5

260 - 20,0

385

413

+73

27,0

25,7

-4,8



Бундай таъсирни текширишнинг аналитик, яъни хусусий хосиласини дифференциаллаш ва функциялар графикларини куришга асосланган график усуллари мавжуд (Я.Х.Закин, Н.Р.Рашидов. Основы научного исследования. Укитувчи, Тошкент, 1979.-184 б).
Топширик:

  1. Юкорида келтирилган усулларга асосланиб, танланган магистрлик диссертацияси мавзуси доирасида назарий тадкикотлар математик модели тузилсин.

  1. Ишчи фараз шакллантирилсин, Хулосалар шакллантирилсин.

  2. Х,исоб натижаларини тажриба натижалари билан таккослаш учун тажриба режаси ишлаб чикилсин.

  3. Амалий машгулот буйича хисобот тайёрлансин.

Мавзу: Магистрлик диссертацияси тадкикот обекти буйича маълумотларни урганиш, тахлил килиш ва тадкикот объектининг информатцион моделини тузиш.
Ишнинг максади:
Магистрларнинг пахта териш машинасини тадкикот объекти сифатида кабул килиш, маълумотларни урганиш, тахлил килиш ва тадкикот объектининг информатцион моделини тузиш буйича билим, куникма хамда малакаларини мустахкамлаш
Ишни бажаришга курсатма: (намуна)
Тахлил цилиш. Пахта Териш Машинаси (ПТМ) самарадорлигини бир тонна пахтани териб олишга сарфланган сарф-харажатлар билан ва унинг иш унумдорлиги билан белгилаш мумкин. Бунда албатта терилаётган пахта сифатига талаблар куйилади.
Г оризонтал шпинделли ПТМлари Узбекистон шароитида самара бермаслиги уларни 1995-2005 йиллардаги экплуатацияси курсатди. Бу машиналар жуда киммат булишига карамай уларнинг самарадорлиги Узбекистон шароитида паст даражада булди. Масалан “CASE 2020” русумли машиналарнинг хар бир терган пахтаси 2000-йилда 123 тоннани ташкил этди. Узбекистон кишлок хужалигини механизациялаш ва электрлаштириш илмий- тадкикот институти “УзМЭИ”нинг маълумотларига кура узиюрар ПТМ самарадорлиги 2 марта ва ундан куп урнатма вариантдаги ПТМларидан паст. Демак Узбекистон шароитида юкори самара бериши мумкин конструкция ВШ ПТМлари булиб, унинг иш унумдорлиги мавжуд конструкцияда кескин даражада катта булиши шарт.

ПТМси иш унумдорлигини, камрови кенглиги хисобига ошириш, кутилган натижаларни беради. Масалан, камров кенглиги 1.2 дан 2.4 м гача оширилганда иш унумдорлиги 1.6. 1.7 маротаба ошган. ^амров кенглиги 1.8 м дан 5.4 м гача ошганда иш унумдорлиги бир ёки икки марта ошган холос. Бунда машинанинг экспулатацион ишончлилиги 0.95 дан 0.51 гача тушиб кетган. ПТМси агротехник курсаткичлари терим аппаратларининг дала аграфонига мослашуви ёмонлашгани боис пасаяди. Бундан ташкари тупрокка солиштирма босимнинг ортиши каторида ПТМлари каторлари сонини чегаралайди. Демак каторлар сонини купайтириш эвазига ПТМлари иш унумдорлигини ошириш йули истикболли эмас.
Иш унумдорлигини оширишнинг бошка йули иш тезлигини ошириш ва ГШ ПТМлари иш тезлиги даражасига кутариш. Биз ташиниб чикадиган конструксиялар орасида факат ТДТУ “Ер усти транспорт тизимлари” кафедрасида ишлаб чикилган ГЙКИМ ПТМ билан жихозланган шпенделли барабан урнатилган ПТМси 1.5 м/с тезликда амалда териш туликлилигини пасайтирмасдан, ишлай олиши мумкин экан. Лекин катор синовлар бу механизмнинг ишончлилигини ва пухталигини паст даражада эканлигини курсатган. Шу билан тажрибаларда ГЙКИМ билан жихозланган шпинделли барабан бармоклари, кассетта уки, кулиса бармокларининг тез-тез синиши кузатилган. Пухталик ва ишончлиликни талаб этилган даражада таъминлаш учун тадкикот обектига ГИКЙМ таъсир этаётган омилларни тулик хисобга олиш зарурари тугилган. Бу ГИКЙМ билан жихозланган шпинделли барабаннинг информацион моделини аник тузишни таказо этади. ГИКЙМ билан жихозланган шпинделли барабаннинг назарий тахлил килиш асосида информацион моделини куриб чикамиз. ГИКЙМ билан жихозланган шпинделли барабаннинг информацион модели куйидаги 1-расмда келтирилган.






1-расм. ГИКЙМ билан жихозланган шпинделли барабаннинг
информацион модели
Топширик:

  1. Намунада берилган маълумотларга асосланиб магистрлик диссертация иши тадкикот объектига бахо берилсин, унинг афзаллиги ва камчиликлари тахлил килинсин.

  2. Тахлиллар ва назарий тадкикотлар асосида тадкикот объектининг информацион модели ишлаб чикилсин.

  3. Амалий машгулот буйича хисобот тузилсин ва химоя килинсин.

Мавзу: Омилларни тажрибага асосланмаган холда ахамиятлигига караб фарклаш (психологик эксперимент).
Ишнинг максади:
Магистрларнинг омилларни тажрибага асосланмаган холда ахамиятлигига караб фарклаш (психологик эксперимент) буйича билим, куникма хамда малакаларини мустахкамлаш.
Ишни бажаришга курсатма:
Бу иш экспериментал ишларнинг биринчи боскичида куп сонли омилларни ахамиятлигига караб фарклаш, энг мухимларини кейинги боскичларда куллаш учун ажратиш, колганларини чикариб ташлаш усулларини адабиётларда келтирилган маълумотларга ишлов бериш асосида бажарилади.
Тадкикот объектини дастлабки урганиш боскичида тадкикотчининг уз тажрибасига асосланмаган (априор) маълумотларни шакллантиришда (формализациялаш), гохида мутахассислардан олинган суров натижалари ёки адабиётларда чоп этилган тадкикотлардаги маълумотларга объектив ишлов бериш билан бажариладиган психологик экспериментни утказиш фойдали булади. Бундай эксперимент тадкикот объектини тугрирок лойихалаш, бир канча дастлабки фаразларни кабул килиш ёки воз кечиш, хар хил омилларни макбуллаштириладиган параметрга киёсий бахо бериш, шу билан бирга кейинчалик амалга ошириладиган актив экспериментларнинг омилларини тугри танлаш, айримларини асосли чикариб ташлаш имконини беради.
Бундай вазифаларни бажаришда омилларни тажрибага асосланмаган холда ахамиятлигига караб фарклаш (психологик эксперимент) усулини куллаш мумкин булади.
Омилларни тажрибага асосланмаган холда ахамиятлигига караб фарклаш (психологик эксперимент) усулининг афзаллиги шундаки, бунда априор
26

маълумотларга кура омиллар мухим ахамиятга эга булиши ва берадиган улушига кура камайиш тартиби буйича фаркланиши мумкин.
Б

Download 387.18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling