Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазир


Download 1.37 Mb.
bet2/26
Sana17.06.2023
Hajmi1.37 Mb.
#1523803
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
гулзода12

Мавзунинг долзарблиги
Таълим ва таърбия миллий истиклол мафкурасини ёшлар калби ва онгига сигдириш таълим - таърбиянинг турли шакллари оркали амалга оширилади . Бунда куйдаги вазифалар назарда тутилиши лозим : таълим муассасаларида болалар ва талабаларнинг ёшига мос равишда миллий истиклол мафкурасини сингдиришнинг дифференциал педагогик - псхологик дастурини яратишни йулга куйиш . Фарзандларимиз , ёшларимиз бизнинг нафакат ишончимиз , ёшларимиз бугунги ва эртанги кунимизнинг хал килувчи кучидир . И.А. Каримов Бизнинг энг катта ишончимиз , маданятимиз - бу усиб келаётган ёш авлодимиздир . И.А. Каримов . Шакилланаётган миллий истиклол мафкурасини миллатимизнинг асрий анъана ва урф одатларини , узлигимизнинг асосий хусусиятларимизни мужассамлаштириб жамиятимиз мамлакатимиз уз олдига куйган эзгу муддао ва вазифаларини аник - равшан акс эттирмоги зарур . Токи хар бир ватандошимиз биз кандай жамият , кандай давлат , кандай тузум барпо этмокдамиз , унинг иштимойи , иктисодий , сиёсий , маънавий асослари нималардан иборат деган саволларига жавоб топа олсин .
Давлатимиз Рах,бари И.А. Каримовнинг асарларида хусусан , “ Узбекистон ХХ1 - асрга интилмокда ” китобида бу масалалар чукур илмий асосда , атрофлича ёратилган .
Эркин фукоролик жамиятини маънавий баркамол , эзгу гоялар хаётий этикоди булган инсонларгина бунёд эта олади . Шунинг учун янгиланаётган жамиятимизда соглом авлодни таърбиялаш эркин фукоро маънавиятини шакллантириш маънавий - маърифий ишларни юксак даражага кутариш оркали баркамол инсонларни вояга этказишда мухум этибор берилмокда . Мамлакатимизда Соглом авлод харакатини кенг туз олгани кадрлар тайёрлаш миллий дасури асосида таълим - таърбия тизимининг тубдан ислох этилаётганлиги хам анашу улугвор максадни амалга ошириш йулидаги мухум кадамлардир. Математика фани тарихий бу, аввало математик гоялар тараккиёти тарихидан иборат булиб, унинг таргиботчилари х,ар бири даврда биз фан мумтозлари
6




деб атайдиган олимлар булишган. Уларнинг илмий меросини урганиб, биз математика фанининг умумий ривожини намойиш этиш, тарихнинг турли даврларда математиканинг хаёт билан богликлигини очик курсатиш имконига эга буламиз.
Математика фани тарихи хам барча фанлар тарихи каби чинакам фукаролик хулк атвори ва олимларнинг юксак ватанпарварлик харакатларига доир мисолларга нихоятда бой. Болаларни узлигини англаш ва ватанпарварлик рухида тарбиялашда математика тарихига доир илмий-назарий маълумотлар катта ахамиятга эга.
Укувчилар математика укитишдаги ютуклари айни дамларда укитилаётган материалга эхтиёж качон, кандай сабаблар туфайли ва кандай вазиятларда тугилганлиги, у математиканинг яна кандай кисмлари билан алокадорлиги хакидаги саволларга жавоб беролмаслик, жавоб беришдан бош тортиш фикрлашни таъкиклаб куйиш билан баробардир.
Методист педагоглар турли давларда математика укитишда унинг тарих билан боглаш ва уни укитишни у ёки бу давлатнинг ижтимоий тузуми ва мактабларнинг умумий вазифаларига караб белгилаганлар.
Уларнинг йуналишларида:
-укувчиларнинг математкиа фанини урганишга кизикишини ошириш ва укитилаётган матерални уларнинг тушуниб олишлари чукурлаштирилган.
-укувчиларнинг аклий фаолияти ва дунёкарашини бойитиш ва уларнинг умумий маданиятини юксалтиришга эътибор берилган.
-математика тарихи хдкидаги биргина маълумот билан юкорида айтилганидек, хамиша хам максадга эришиб булмайди. Укувчиларнинг математика тарихи билан танишуви дарсларида фан тарихидаги далиллардан пухта уйланган холда фойдаланиш ва уларнинг дастурлардаги барча материаллар билан изчил богланиб кетишини англатади. Факат шундай узвийликкина кузланган максадга эришишга ёрдам бера олади. -укувчиларнинг математика тарихи билан танишуви факат уни яхши тушуниб олишларига ёрдам бериб колмасдан, балки уларнинг дунёкарашига хам катта таъсир курсатади, уларнинг узликни англаш, уз бой меросини кадрлашга ургатади.
Муаммонинг долзарблиги .
Шу кунгача бошлангич синф математика фанини укитишнинг самарадорлигини оширишда тарихий материаллардан фойдаланиш, ундаги узвийлик, фанлараро алокани амалга оширишга мукаммал бирор дарслик ёки кулланмага эга эмасмиз. Фикримизга далил сифатида куйидаги руйхатни келтирамиз.

  1. Бикбоева Н.У. “Биринчи синфда математикани дифференциал ёндашишни ташкил этиш методикаси”.


7




  1. Левенберг Л.Ш. “Бошлангич мактабда математика масалаларини ечишда график тасвирлардан фойдаланиш усуллари”.

  2. Камолова Т “Кичик ёшдаги укувчиларни 4-5 синфларда математика укитишга мантикий тайёргарлик”

  3. Райхонов Ш. “Геометрик материалларнинг кичик ёшдаги укувчиларнинг билиш кобилиятини фаоллаштиришдаги роли”.

  4. Солихова М “Бошлангич синфларда узунлик ва юза микдорлар хакидаги тушунчаларни шакллантириш муамоллари”.

  5. Хамедова Н.А. “Кичик мактаб ёшидаги укувчиларда иктисодий статистик билим элементларини шакллантириш”.

7.Зайнутдинова М “Огзаки математик машклар систамаси ёрдамида бошлангич синф укувчиларининг хисоблаш малакаларини шакллантириш”

  1. Бекмуродов А.И. “Бошлангич синфда математик ДТС ишлаб чикиш ва амалиётга жорий этишнинг асосий йуналишлари”.

  2. Ибрагимов Р “Бошлангич мактаб укувчиларида билиш фаолиятини шакллантиришнинг дидактик асослари”.

Юкорида келтирилган илмий тадкикотлар руйхатидан куриниб турибдики уларда бошлангич синф математика тарихига оид илмий ишлар мавзуси назардан четда колган.
Вахоланки, миллий узликни англаш жараёнида бошлангич синфларда тарихий материалларни урганиш хозирги даврда мухим ахамиятга эга.
Шу сабабли бошлангич синф математика дарсларини самарадорлигини оширишда тарихий материаллардан фойдаланиш муаммосини тадкик этишни хамда тарихий тушунчаларни шакллантиришнинг илмий педагогик асосларини яратишга эътибор каратдик.
Юкори синф математикасига доир масалалар билан С.Ахмедов, М.Депман, Г.М.Глайзер, А.Абдурахмонов, С.Х.Сирожиддинов, Г.М.Матвивеская, А.Ахмедов, Х.Тилашев ва бошкалар шугуланишган.
Дидактика ва таълим методикасининг хусусий масалаларига багишланган ишлари дарс самарадорлигини оширишда материллардан фойдаланиш муаммоси умумий холда кузда тутилади. Бирок махсус тадкикот предмети сифатида ажратиб олинмаган.
Президентимиз И.А.Каримов узининг “Узбекистон буюк келажак сари” асарида тарихимизни тиклашга алохида эътибор бериш керак. Шу билан бирга, миллий уз-узини англашнинг тикланиши жахон инсонарварлик маданияти ва умумбашарий кадриятлари идеалларидан, бизнинг куп миллатли жамиятимиз анъаналаридан хам ажаралиб колиши мумкин эмаслигини алохида таъкидлайди.


8




Амалга оширилган ишларни урганишда тахлил килиш натижалари шуни курсатадики , “Тарихий материаллардан фойдаланиш шарт - шароитлари ”муаммоси писихология фанида хам , педагогика фанида хам яхлит диссертасион тадкикот обекти сифатида биринчи марта урганилябди .

Download 1.37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling