Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тош кент давлат


IV БОБ. К АСБЛА Р К Л А С С И Ф И К А Ц И Я С И


Download 38.05 Kb.
Pdf ko'rish
bet84/127
Sana31.01.2024
Hajmi38.05 Kb.
#1818768
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   127
Bog'liq
46hSLjQWCjIOPi2HaQoQ

IV БОБ. К АСБЛА Р К Л А С С И Ф И К А Ц И Я С И
§ 4.1. К лассиф икациянинг ум ум ий куриниш и
Д унёда минглаб касблар бор. М ана шу рангбаранг касблар 
олам ида кандай килиб мулжал олиш керак? Х,аёт йулини мехнат 
фаолиятини тугри бошлаш учун каПси каебни танлаган м аъкул? Бу 
иш да касблар классификацияси сизга яхши ёрдам бериш и мумкин,
К упгина предметларни урганиш чогида сиз \ а р хил оддий ва 
мураккаб объектлар, фактлар, воке а-ходи с ал ар ва бош ка шунга 
ухш аш нарсалар кандай тизим лаш тирилиш ини билиб олгансиз. 
М асалан, усим лик ва хайвон организмлари типларга, туркум ларга, 
турларга. оилаларга, отрядпарга бирлаш тирилади.
К асблар классификацияси учун ,\ар хил белгиларни асос килиб 
олиш мумкин. М асалан, уларнинг номларп бош ланадиган биринчи 
харф лар буйича булиб чикиш мумкин. Бу худди лу|'атларни н г 
тузилиш ига ухш аган булади. Тугри. бундай классиф икациядан касб 
танлаш учун фойдаланиш унчалик кулаи булм айдп. чупки касб 
танлаш учун энг аввало уш а касбнинг номини билиш керак. Хамма 
ran ш ундаки, куп холларда касбнинг номи, ун и н г кандай аталиш и 
касб танлаётган киш ига маълум булмайди. М асалан, айтайлик, сиз 
яхш и раем, чизасиз, бу маш гулот сизга жуда ёкади ва сиз бундам 
кейин хам узингиздаги мана шу раем чнзиш кобнлияти керак 
буладпган жойда ишлашни хохлайсиз. Хуш, айтингчн, сиз газмол 
иш лаб 
чикариш да 
расмлардан 
нусха 
кучирувчи 
деган 
касб 
борлигини, полиграфияда — дизайнер, колорист, ретуш ёр касби, 
бадиий-заргарлик буюмлари 
ишлаб 
чикарадиган 
корхоналарда 
инкрустатор касби борлигини биласизми? Бу руйхатни яна давом 
эттириш мумкин.
К асбларни яна улар бозор иктисодиётининг каисп сохасига 
тааллукли эканлигига караб хам ж ойлаш тириб чикиш мумкин. 
Бундай классификация корхоналар ва укув ю ртларининг рахбарларп' 
учун кулай булса хам, лекин касб танлаётган киш ига унчалик кул 
келмайди. Чиндан хам, масалан, биргина ти кувчи лик саноатииинг 
у зи д а 
модельер-конструкторлар, 
технологик 
ж ихозларни 
созловчилар, 
чилангарлар, 
газмолни 
саралайдиган 
хисобчи- 
танловчилар, 
киркувчилар, 
тикувчи-м отористлар, 
хнеобчилар, 
иктисодчилар, сингари жуда куп касблар мавжуд. Л екин киш ининг 
шахеий фазилатлари (кизикиш лари. майллари, кобилиятлари, хосил
108


KMJiiait кы .^пбасп) G i i слмиатшшг бир тирмогидаги касбларни 
бутунлан камраб олиш мумкппмп? А лбагга, Пук. Ш унинг учун хам 
тарм ок белгилари буйича тузилган классификациядан эмас, балки 
о д ам и и нг узидаи, яъни мехнатда бевосита иштирок этадиган 
киш ининг узидаи келиб ч и кади гаи белгиларга караб тузиб чикилган 
классиф икациядан фойдаланиш касб танлаётган киши учун кулай 
булади.
Чиидап \л:\
1
, ода,м ишла сг г аи вактда 
ун и н г диккат-эътибори 
ci»\ai а ».мас (бу со.\а к а а ч а л и к
яхш п, обру-эътиборли ва бошка 
ку и г н и а
аф залликлар|'а эга булиш ига карамай), балки мехнат 
предмети (объекти)га каратилгаи булади. Мана шу предметни 
иш латиб, нимадир килиш керак (бу энди мехнатнинг максади 
булади). Х,ар кандай м е \н атд а куроллар, воситалар мавжуддир. 
Н ихоят, одам 
учун унинг кандай ш ароитда ишлаши мухим 
ахамиятга 
огадпр. 
Касб танлаш ни уилаётган киши учун кулай булган 
касблар классификацияси мана шу туртга белгига караб тузилади.
С хематик тарзда олганда, бундай 

Download 38.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling