Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тошкент Молия института


Корпорация микёсидаги назорат тизими


Download 4.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/79
Sana03.11.2023
Hajmi4.84 Mb.
#1743620
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   79
Bog'liq
ek 1546 moliya (28)

Корпорация микёсидаги назорат тизими.
Бошкарув ва назорат тузилмалари танланган стратегияга ва урта 
корхоналарнинг синергизм даражасига боглик булади (12-жадвал).
12-жадвал
Корпоратив стратегия ва назорат турлари
Назорат тури 
Стратегия
Бозор
Бюрократик
Жамоа томонидан
Боглик булмаган 
диверсификация
Куп
фойдалан
Махсулот,
дивизионал,
Чизикли функционал
Вертикал
интеграция
Куп
фойдалай
Куп фойдаланиш
Камрок фойдаланиш (масалан, 
харажатлар ва сифат назорати)
Боглик
диверсификация
куп
фойдалан
Куп фойдаланиш
Камрок фойдаланиш (масалан, 
бюджетлар)
Боглик булмаган диверсиялашда урта корхоналар уртасидаги 
алокалар жуда кам булиб, корпорация микёсида компаниянинг уму­
мий стратегиясига риоя килинишини кузатиб бориш керак булади 
ва бунинг учун бозор назорати усулларидан фойдаланилади.


Вертикал интеграцияда асосий идора томонидан урта корхона­
лар фаолиятини мувофиклаштириш зарурати юзага келади. Бу эса 
марказлаштирилган назоратни талаб килади, бозор усулларига ку­
шимча равишда бюрократик назорат усулларидан фойдаланилади.
Боглик диверсиялашда урта корхона синергизмидан фойдала­
нилади, бу бошкарув ва назоратнинг анчагина марказлаштирили- 
шини талаб килади. Шунинг учун бюрократик ва жамоа томонидан 
килинадиган назоратнинг роли кучаяди.


VI боб. МАРКЕТИНГНИ СТРАТЕГИК 
РЕЖАЛАШТИРИШ
6.1. Стратегик режалаштириш
Хар бир фирма ёки компания мавжуд шароит, имкониятлар, 
максад ва ресурслар манбаларини хисобга оладиган индивидуал 
ишлаб чикариш услубига эга булиши лозим,
Хамма корхоналар узларининг узокка мулжалланган страте- 
гияларини ишлаб чикишда юкорида курсатилган стратегик режа- 
ларни хисобга олишлари керак. Бу эса уз навбатида тез-тез узгариб 
турадиган бозор шароитида узокни кура билишликни таъминлайди.
Стратегияни режалаштиршда маркетинг мухим роль уйнайди, 
чунки у стратегияни режалаштириш учун керак буладиган маълу- 
мотлар билан таъминлайди.
Уз навбатида эса, стратегик режалаштириш ташкилотнинг 
маркетингида катта роль уйнайди. Мисол учун, маркетинг хизмат 
стратегик режалаштиришни ишлаб чикарадиган булимлари билан 
фирманинг стратегик максади учун биргаликда иш олиб боради.
Маълум сабабларга кура, хозирги вактда уз навбатида 
фирмалар комплекс стратегик режалаштиришни ишлаб чикариш 
имкониятига эга эмаслар. Шунинг учун улар бизнес-режани ишлаб 
чикариш билан чегараланмовдалар.
Ривожланган давлатларнинг йирик компанияларининг тажри- 
баларига кура, фирма ёки ташкилотларнинг ташкил топиш боскич- 
ларидаёк, унинг узига хос хусусиятлари ва асосий фаолият йунали- 
шига караб вазифалар ва стратегик максадни ишлаб чикиш лозим. 
У нафакат миллий бозорда, балки жахон бозорида хам реал муваф- 
факият воситаларини узида жамлаштириши керак.
Тажрибани ишлаб чикариш ва стратегик режа ва маркетинг 
дастурини 
.амалга 
оширишда 
миллий 
тадбиркорлар 
ва 
ишбилармонлар 
(бизнесмен) 
манбаларини 
нафакат 
чет 
эл 
фирмаларидан, уз навбатида иш юритаётган йлгор миллий 
фирмалардан хам олишлари мумкин.
Стратегик режалаштириш ташкилотнинг глобал, узокка мул­
жалланган максадларини ва уни амалга ошириш механизмини узи­
да мужассамлаштиради. Вактга боглик холда стратегик режа киска 
муддатли (йиллик) ёки узок муддатли (компаниянинг жорий 
фаолияти билан боглик холда) булади.


Поиска муддатли режа жорий шароитни, компаниянинг макса- 
дин и, унинг келаси йилги стратегиясини, фаолият дастурини, бюд­
жет ва бошкариш усулларини уз ичига олади.
Узок; муддатли режанинг асосида корхонага келгуси бир неча 
йилдан кейин таъсир килиши мумкин булган ички ва ташки 
омилларни бахолаш ётади.
Узок муддатли режа асосида узок, муддатли макеад, зарур 
ресурслар ва режани амалга ошириш учун керак буладиган марке­
тинг стратегиясини ишлаб чикарилади.
Корхонанинг вазифалари шартига караб узок муддатли режа 
вакти-вакти билан янгидан к}фиб турилиши керак.
Шунинг учун корхона узгарувчан мухитда узи учун самарали 
томондан фойдаланиш учун стратегияларни ишлаб чикаради. У эса 
биринчи томондан компаниянинг имкониятлари ва максадларидан 
келиб чиккан холда жараённи жойлаштириш булса, бошка 
томондан бозор коньюктурасининг узгариб туришидан келиб 
чиккан холда жараёни жойлаштиришдир.
Стратегиялар нимани уз ичига олади? Бу саволларга жавоб 
бериш учун боскичларни куриб чикамиз: тахлил, режалаштириш, 
амалга ошириш ва текширув (назорат).
Жараённи режалаштиришдан олдин корхонанинг ички ва таш­
ки тахлилини олиб боришимиз лозим.
Корхонанинг кучли ва кучсиз томонларини тахлил килиш 
зарур. Бу эса, кейинги боскичлардаги маркетинг тадкикотлари учун 
керакли маълумотларни беради.
Режалаштириш алохида 2 гурух,га булинади: стратегик 
режалаштириш ва маркетинг буйича режалаштириш. Корхонанинг 
стратегик режалаштириши хар бир иктисодий субъектга кандай 
ёндашиш кераклигини хал килади.
Ишчилар эса, ишлаб чикариш стратегияларини амалга оши­
риш боскичида хаётга тадбик этадилар. Режаларнинг амалга 
ошириш фаолиятини ва тахлилнинг хамда олдинга куйилган 
максаддан амалга ошириш натижаларини кузатиб бориш учун 
назорат зарур булади. Назорат хамда бошка фаолият доиралари 
учун маълумот манбаи булиб хам хизмат килади.



Download 4.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling