Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги узбекистон республикаси фанлар акаде


Download 4.93 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/90
Sana08.09.2023
Hajmi4.93 Mb.
#1674133
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   90
Bog'liq
Yuksak osimliklar sistematikasi (O.Pratov, Q.Jumayev)

31-расм. Олма: 1-гулли шохча; 2-гули- 
нинг тик кесмаси; 3-мевасининг тик 
кесмаси; 4-мевасининг куцаяапг кесмаси.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ер юзида оиланинг 28 туркумга кирувчи 600 та тури Усади. 
Бу оила хаётий шаклига кура дарахт, бута, баъзан ут усим­
ликлардан иборат булиб, улар асосан тропикадаги сернам 
ерларда ва бощокдикларда усади. Узбекистонда 4 та туркумга 
оид битга маданий ва 13 та табиий турлари усади. Гуллари 
одатда актиноморф, гулкургони мураккаб ёки оддий, 4-6 
булакли. Чангчилари 8-12 та ва ундан хам куп. Меваси кусауча. 
Оила вакиллари асал-ширали усимликлардир. Дербеналарнинг 
гуллари чиройли булганлиги учун манзарали усимлик сифа­
тида усгирилади. Айрим турларидан ошловчи модца олинади.
Анордошлар (Punicaceae) оиласи
Бу оила филогенетик жихатдан миртадошлар оиласига 
якин булиб, унга битга туркумга мансуб 2 та тур киради. 
Биттаси сокотра анори (Punica protopunica). У Сокорта оро- 
лида усади, йккинчиси оддий анор (P.granatum) Европа- 
нинг Жануби-Шаркай кисмига якин Ш арк ва Урта Осиё- 
да таркалган. Узбекистонда оддий анор табиий холда хам 
усади. Иккала тур хам бута ёки кичик дарахтдан иборат. 
Гуллари актиноморф, икки жинсли. Гулкургони мураккаб, 
гултожи кизил рангли. Меваси анор мева. Оддий анор ме- 
вали ва манзарали усимлик сифатида экилади.
Кипрейдошлар (Onagraceae) оиласи
Оила вакиллари Ер шарининг хамма минтакаларида усади. 
Уларнинг 17 туркумга мансуб 700 тури булиб, Узбекистонда
4 туркумга оид 14 тури усади. Бу оила хаётий шаклига кура 
асосан ут усимликлардан ташкил топган. Узбекистондаги 
оиланинг йирик туркумларидан бири кипрей (Epilobium). 
Унинг гуллари актиноморф, гулкосачаси найчали, гултож- 
барги 4 та, уругчиси 8 та. Меваси калами кусакча.
Бурчоцнамолар (Fabales) кабиласи
Кабилага дарахт, бута, лиана, к^п йиллик ва бир йил­
лик утлар киради. Улар Ер шарида кенг таркалган. Барпта-
109
www.ziyouz.com kutubxonasi


ри кетма-кет ва к;арама-к;арши жойлашган. Купчилик тур- 
ларининг барглари мураккаб. Гуллар шингил, бошок; ва 
бошок^аларда зфнашган, икки жинсли баъзан бир жинс­
ли, актиноморф ва зигоморф, куш гулкургонли. Гулкоса- 
чабарги (3)5(6) та, гултожибарги косачабаргига тенг, чан­
гчилари купинча 10 та. Уругчиси апокарп. Меваси дуккак. 
Илдизида азот туттловчи тугунаклари булади. Кдбила битта 
бурчокдошлар оиласини Уз ичига олади.
Бурчовдошлар (Дуккакдошлар) Fabaceae (Leguminosae)
оиласи
Дуккакдошлар оиласи энг катта оиалалардан бири 
булиб, 650 туркумга мансуб 18000 турни уз ичига олади. 
Бу оила вакиллари Ер шарининг *амма 

Download 4.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling