Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги узбекистон республикаси фанлар акаде


Download 4.93 Mb.
Pdf ko'rish
bet78/90
Sana08.09.2023
Hajmi4.93 Mb.
#1674133
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   90
Bog'liq
Yuksak osimliklar sistematikasi (O.Pratov, Q.Jumayev)

33-расм. Апелсип: 1-гулли ш охчаси; 2-гулининг т и к кесм аси; 3 -г у л и т ш г
диаграммаси; 4-м евасининг т и к кесмаси; 5-уруги.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Оила 22 туркумга мансуб 220 та турни бирлаштиради. 
Улар асосан тропик ва субтропик \удудларда таркалган. 
Лекин оиланинг купчилик вакиллари кургокчил шароит- 
да усишга мослашган. Чикиб келишига кура бу оила тош- 
бакатолдошлар оиласига якин туради. Узбекистонда оила­
нинг иккита туркумга мансуб 14 та тури усади.
Оцчангалдошлар (Nitrariaceae) оиласи
(Zygophyllaceae оиласи л ан ажратилган)
Окчангалдошлар оиласи сон жихатдан куп эмас. Унга 
фак;ат битта (Nitraria) туркумига мансуб 10 та тур кира­
ди. улар Шимолий Африка ва Жануби-Шаркий Европа- 
дан Рарбий Сибир, Марказий Осиё ва Жануби-Рарбий 
Австралиягача булган худудларда таркалган. Узбекистон­
да битта тури (N.sibirica) усади.
Исиривдошлар (Peganaceae^ оиласи
(Zygophyllaceae оиласилан ажратилган)
Оила 2 та туркумга кирувчи 6 та турдан иборат. Улар 
Жанубий Европа, Шимолий Африка *амда Осиё ва Ши­
молий Африканинг кургокчил худудларида тар калган .^Му­
ки ми шундаки, бу иккала туркумнинг вакиллари хам Узбе- 
кистоннинг чул минтакасида усади.
Бу оилага барглари киркилган, гуллари окиш рангли
чангчилари 10-15 та, меваси шарсимон кусакчадан иборат 
куп йиллик ут ва ярим бутачалар киради. Узбекистонда иси- 
рикнинг битта тури исирик - (Peganum harmala) таркалган. У 
чулларда, 
tof
 
этакларида усади. Алколоидли Усимлик булган- 
лиги туфайли моллар емайди. Ундан доривор усимлик сифа­
тида ер устки кисми ва уруга тутаталиб шамоллаш ва грипп 
касаллигини даволашда фойдаланилади. Исирикдан тери 
касалликларини даволашда хам фойдаланилади.
Мелиядошлар (Meliaceae) оиласи
Тошбакатолдошлар оиласига якин турувчи бу оила 53 
туркумга мансуб 1350 турни уз ичига олади. Уларнинг
114
www.ziyouz.com kutubxonasi


аксарият *;исми тропик ва субтропик худудларда тар^ал- 
ган. Бу оила бешта оилачага булинади. Шундан битта тур­
кумга мансуб мелия (Melia azedarach) тури Узбекистон­
да манзарали ва доривор усимлик сифатида экилади.
Пистадошлар (Anacardiaceae) оиласи
О иланинг 85 та 
туркумга мансуб 600 
тури булиб, улар тро­
п и к ва субтропик 
худудларда кенг тар- 
к;алган. Узбекистонда 
оиланинг 2 та турку­
ми га мансуб 2 та тури 
усади. Купчиликка 
таниш хандон листа 
(Pistacia vera) ва то- 
тум (Rhus coriari) лар 
шу оилага киради. 
Улар озик;-овк;ат, до­
ривор ва ошловчи 
модда 
сакловчи 
усим лик сифатида 
к;адрланади (34-расм).
Зитрнамолар (Linales) цабиласи 
Кдбилага 6 та оила киради.
Зигардошлар (Linaceae) оиласи
Бу оила 6 та туркум, 250 та турни уз ичига олади. 
Оиланинг энг йирик зигир (Linum) туркуми Ер шари- 
нинг хамма минта^аларида учрайди. Узбекистонда 5 та 
тури асосан тоиш регионларда усади. Шундан битта мой- 
ли зигар (Linum humile) маданий усимлик сифатида эки­
лади. Барглари оддий, кетма-кет жойлашган. Гуллари 
гулкосача ва гултожбарглари 4-5 тадан. Меваси кусакча. 
Уругидан истеъмол килинадиган мой олинади.

Download 4.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling