В. А. Мирбобоев
КАЛЛИ, КУРРОШИН ВА ЦИНК АСОСИДАГИ АНТИФРИКЦИОН КОТИШМАЛАР
Download 1,63 Mb.
|
Materialshunoslik (I.Nosirov) (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- 18-б о б. МЕТАЛЛ БУЛМАГАН КОНСТРУКЦИОН МАТЕРИАЛЛАР
КАЛЛИ, КУРРОШИН ВА ЦИНК АСОСИДАГИ АНТИФРИКЦИОН
КОТИШМАЛАР Илгаритдан цулланилиб келинаётган цалай ва цургошин асосида олинадиган цотишмалардир. Бу цотишмалар баббит- лар (1320—74 ГОСТ) деб аталади. Махсус хоссаларга эга бу- лиш учун баббитлар таркибига легирловчи кушимчалар кири- тилади. Масалан, мис каттиклик ва зарбий ковушокликни, никель ковУшоКлик> каттиКлик- ишкаланишдаги едирилишга бардошлиликни, кадмий элементи мустахкамлик ва коррозия- бардошлиликни, сурьма эса мустахкамликни оширади. Ю^ори антифрикцион хоссаларга эга булган баббитларнинг асоси а-каттик эритма булиб, унинг таркибида каттиц ку- шимчалар сифатида интерметаллитлар SnSb булади. Бундай Котишмалар юцори тезлик ва катта куч таъсири остида (V = 50 м/с, Р = 10—20 МПа, PV=(50—75) МПа-м/с) ишлайдиган ишкаланиш жуфтларини яратишда ишлатилади. Маса- лан, улардан огир юк кутарадиган машиналар, юцори цувватли бур турбиналари ва насосларнинг ишцаланиш жуфтлари тайёр- ланади. Автомобиль, цишлоц хужалиги техникасида ^амда шунта ухшаш машиналарда (V = 30 м/с, Р = 90 МПа) ^урго- шинли баббитлар кенг ^улланилади (Б16, Б21, БС6). Баббитлардан тайёрланадиган подшипниклар биметалл ^олда, яъни ^аттиц асосга юпца баббит цатламини ^уйиб оли- нади. Шунинг учун бундай подшипникларнинг ишлаш цоби- лияти баббит цатламининг ^алинлигига боглик: цатлам цанча кичик булса, подшипник шунча яхши ишлайди. Баббитларнинг иссикбардошлилиги юцори эмас. Масалан, баъзи баббитлардан ясалган ишцаланиш жуфтларида температура ишлаш жараёнида 70°С га етганда унинг антифрикцион хусусиятлари узгаради. Катта булмаган тезликда ва кучланишда ишлайдиган подшипниклар рух асосидаги баббитлардан тайёрланади (V^3 м/с, Р^20хМПа). 18-б о б. МЕТАЛЛ БУЛМАГАН КОНСТРУКЦИОН МАТЕРИАЛЛАР Мавжуд конструкцион материаллар запасини ^осил цилиш учун биринчидан, уларни тежаб ишлатиш, структуранинг хос- саларга таъсирини ошириш талаб ^илинса, иккинчидан, янги хом ашё турларини излаб топиш хамда уларнннг асосида конструкцион материалларни ишлаб чикариш талаби ^уйилмокда. Ана шундай материаллар ичида энг мухимларн пластмассалар, резиналар, целлюлоза асосидаги материаллар, сопол ва компо- зицион материаллардир. Металл, полимер ва сопол асосидаги композицион материаллар келажакда техниканинг ривожлани- шини белгилайдиган материаллардир. ХОЗПРНИНГ узида бу материаллар техникадаги мухим муаммоларни ечишга ёрдам бермоцда, уларга булган эхтиёж борган сари ортиб бормо^да. Download 1,63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling