Vibratsion jarayonlar. Asosiy tushunchalar. Reja

3- rasm. Toza majburiy garmonik tebranishning hosil bo‘lishi
(17.13)
Bu ifodadan majburiy tebranishlar amplitudasi va boshlang‘ich fazaning tangensi qiymatlarini topishimiz mumkin , . Tebranishning amplitudasi va fazasi tizimning va parametrlariga bog‘liqdir. va ning aniq qiymatlarida chastotani o‘zgartirib amplitudaning maksimal qiymatiga erishish mumkin.
bo‘lganda majburiy tebranishlar amplitudasining birdaniga oshishi hodisasi - rezonans hodisasi deb ataladi.
Rezonans hodisasi sodir bo‘ladigan chastota rezonans chastotasi deb ataladi va uni (6) - ifodaning maxraji minimumga erishishi sharti orqali aniqlanadi






(17.14)
2-rasmda majburiy tebranishlar amplitudasi tashqi kuchning chastotasiga bog‘liq egri chiziqlari - rezonans chiziqlari keltirilgan.


4 - rasm. Majburiy tebranishlar amplitudalarining rezonans chiziqlari

Rezonans chastotasi -so‘nish koeffitsiyentiga bog‘liq va bo‘lganda, , ga intiladi. qancha kichik bo‘lsa, egri chiziq shuncha yuqoriga ko‘tariladi va o‘tkir xarakterga ega bo‘ladi. Natijada, rezonans chastotasi tizimning xususiy chastotasiga yaqinlashadi.

Nazorat savollari:

1. 
   Пружинали, математик, физик маятникларнинг тебраниш даврлари қандай топилади?
   
2. 
   Бир томонига йўналган ёки ўзаро перпендикуляр бўлган икки тебранишларни қўшиш.
   
3. 
   Tebrаnish konturidа elektromаgnit tebrаnishlаrni hosil bo‘lishini tushuntirib bering.
   
4. 
   Gаrmonik tebrаnish vа uni xаrаkterlovchi аsosiy fizik kаttаliklаrni tushuntiring.
   
5. 
   Vektorlаr diаgrаmmаsining mohiyatini ochib bering.
   
6. 
   Mexаnik gаrmonik tebrаnishlаr tenglаmаsini yozing vа uning echimini izohlаng.
   
7. 
   Gаrmonik tebrаnmа hаrаkаt qilаyotgаn jism to‘lа energiyasining formulаsi qаndаy