Volume-33, Issue-2, May-2023 123 mahmudxo‘ja behbudiyning geografiya fanining rivojiga qo‘shgan xissasi
Download 85.1 Kb. Pdf ko'rish
|
123-129 (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- FANINING RIVOJIGA QO‘SHGAN XISSASI Nazarov Husniddin Yoqubovich
- Kalit so’zlar
|
“PEDAGOGS” international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz Volume-33, Issue-2, May-2023 123 MAHMUDXO‘JA BEHBUDIYNING GEOGRAFIYA FANINING RIVOJIGA QO‘SHGAN XISSASI Nazarov Husniddin Yoqubovich QDPI Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari kafedrasi katta o‘qituvchisi xusniddinnazarov@gmail.com Soyibova Dinora Fozilboy qizi QDPI Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari kafedrasi talabasi Annotatsiya. Maqolada Mahmudho’ja Behbudiyning hayoti va ijodi, hamda O’zbekistonda geografiya fanini o’qitilashining vujudga kelishi, uning geografiya faniga bog’liq darsliklarni yaratganligi.“Risolai joʻrofiya Rusiy” (Rossiya geografiyasi, 1904), “Risolai jo’g’rofiya umroniy”(Aholi geografiyasiga kirish, 1905), “Muntahabi jo’g’rofiyai umumiy” (Qisqacha umumiy geografiya, 1906) kabi asarlari, ularning geografiya ta’limidagi ahamiyati haqida ma’lumotlar berilgan. Kalit so’zlar: “Risolai joʻrofiya Rusiy”, “Risolai jo’g’rofiya umroniy”, “Muntahabi jo’g’rofiyai umumiy”, yangi usul maktablari,«Risolai asbobi savod», jo‘g‘rofiyai olam, Kirish. Hozirga rivojlanayitgan davrda o’qitilayotgan “Geografiya ta’limi”ning shakllanishi juda qiyinchilik, murakkab holatda yuzaga kelgan. Manashu ta’lim jarayonini shakllantirishda hizmatqilgan allomalarimizdan biri bu taniqli dramaturg, publitsist, din va jamoat arbobi, jadidchilik harakati yetakchilaridan biri Mahmudxo‘ja Behbudiydir. Behbudiy geografiya faning dastlabgi, birinchilaardan shakllantirishda muhim ro’lni bajaradi. Taniqli dramaturg, publitsist, din va jamoat arbobi, jadidchilik harakati yetakchilaridan biri Mahmudxo‘ja Behbudiy 1875 yili Samarqandda tug‘ilgan. Yassaviy avlodidan. 18 yoshidan qozixonada mirzalik qiladi, qozi, mufti darajasiga ko‘tariladi.Behbudiy haj safarida bo‘lgan chog‘ida Arabiston, Misr, Turkiyani kezib chiqqan (1899—1900). Sayohat davomida yangi maktab (usuli jadid) ochish fikri mustahkamlanib bordi. Samarqand yaqinidagi Halvoyi qishlog‘ida Ajziy, Rajabaminda Abdulqodir Shakuriylar bilan hamkorlikda yangi maktab ochadi.Behbudiy Qozon va Ufaga borib (1903-04), u yerdagi yangi usul maktablari bilan tanishadi, tatar ziyolilari bilan aloqani yo‘lga qo‘yadi. Yangi maktablar uchun darsliklar tuzishga kirishadi. «Risolai asbobi savod» («Savod chiqarish kitobi», 1904), «Risolai jug‘rofiyai umroniy» («Aholi geografiyasiga kirish», 1905), «Muntahabi jug‘rofiyai umumiy» («Qisqacha umumiy geografiya», 1906), «Kitobat ul-atfol» («Bolalar xati», 1908), «Amaliyoti islom» (1908), «Tarixi islom» (1909) kabi kitoblar chop ettiradi.Keyinchalik (1908 yilda) Shakuriyning Rajabamindagi maktabini Samarqanddagi o‘z hovlisiga qo‘chirib keltiradi.Taniqli dramaturg, publitsist, din va jamoat arbobi, jadidchilik harakati yetakchilaridan biri bo‘lgan Mahmudxo‘ja Behbudiyning geografiya faniga atab yozgan buyuk ilmiy merosi bizgacha yetib kelgan. Mana shu geografik merosi haqida to‘xtalmoqchimiz.Mahmudxo’ja Behbudiy Download 85.1 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|