X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

 Atabayeva H.N., Qodirxodjayev O. O„simlikshunoslik, Toshkent 2006 y.
182 

---

A) yoppasiga qatorlab, qator orasi 13-15 sm qilib, don ekadigan 
seyalkalarda ekiladi;
B) keng qatorlab, qator orasi 60 sm qilib ekiladi.
Ko„pgina ma‟lumotlarga ko„ra toza, unumdor yerlarda yoppasiga 
qatorlab begona o„tlar bilan zararlangan yerlarda keng qatorlab ekiladi. 
Ekish chuqurligi tuproqning mexanik tarkibiga bog„liq holda 4-8 sm 
atrofida bo„ladi.
Ekish miqdori ekish usuliga bog„liq bo„lib, yoppasiga qatorlab 
ekiiganda gektariga 3-5 mln. dona urug
1
keng qatorlab ekiiganda 2- 3 
mln. dona urug„ ekiladi. Bu urug„ning vazni 45-100 kg/ga bo„ladi.
Ekinlarni parvarish qilish.
To„la maysalanishdan keyin yer yuzida 
qatqaloq hosi! bo„lsa, borona qilinadi. Maysa to„la chiqib bo„lgandan 
keyin keng qatorlab ekiiganda qator orasiga ishlov beriladi. 
Gullaguncha 1-2 marta kultivatsiya qilinadi. Gullarining yaxshi 
ehanglanishi uchun dalaga gullash davrida asal uyalari qo„yiladi. Don 
hosili 5-8 ts/ga oshadi.
16-rasm: 1-marjumak 
2-mevasi; 
3-marjumak ekinzori.
o„simligi;
0„g„itlash me‟yori N
120
P
90
K
6
o. Bu me‟yor quyidagi muddatlarda 
bo„lib solish tavsiya etiladi: azot ekishda 30 kg, shonalashda 45 kg va 
gullashda 45 kg; fosfor shudgorlashda 45 kg, ekishda 45 kg; kaliy 
shudgorlashda 60 kg.
Takroriy ekin sifatida ekilgan marjumak ekishdan oldin sug„o- 
riladi, shunday qilinsa qatqaloq hosil bo„lmaydi. Marjumak
183

---

shoxlanish, gullash, meva shakllanishi davrida kam sug„oriladi (500-700 
m
3
/ga). Keng qatorlab ekiiganda sug„orishning ta‟siri yuqori bo„ladi. 
Hosil 5-6 ts/ga oshadi.
Hosilni yigUsh.
Mevasining 75% pishganda don hosilini yig„adigan 
mashinalarda o„riladi va 3-5 kundan keyin yanchiladi. Poyalari yaxshi 
o„sgan bo'lsa jatka yordamida (JSB-4,2S) o„riladi, o„rish balandligi 15-
20 sm ni tashkil etadi. Qurigandan keyin o„rilgan va dalada 
quritilayotgan hosil yig„ishtiriladi va yanchiladi. Buning uchun RSM-10-
08; APPT-3A podborshchiklar, don kombaynlari (“Don-1500”, “Enisey-
1200”, “SK-6”) bilan bir agregatda bajariladi.
Marjumakni yanchish aksariyat hollarda bir barabanli don 
kombaynlari 
ishlatiladi-SK-5A 
(M), “Niva”, “Don-1500”. Bu 
kombaynlar boMmasa, ikki barabanli “Enisey-1200” kombaynida 
yanchiladi. Ish sifatini oshirish uchun “Don-1500” kombayniga PPK-10 
qo'shimcha moslama biriktiriladi. “Don-1200”ga PKK-8 moslama 
biriktiriladi.