X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Meva hosil bo„lishi.
Marjumakning gullari chang uchun qulay 
joylashgan va chang bemalol o'tiradi. Chang onalikning og'ziga 
tushgandan keyin tezda o'sishni boshlaydi, ya‟ni tepalik hosil qilib 
naychaga o'tadi, u yerda ogizchaga joylashib olib keyin
179

---

ustunchasining to'qimasiga o'tadi. 3-8 soat o'tgandan keyin naycha 
murtak xaltasi holigacha yetishadi. Naychaning tarkibi bo„g„inchaga 
o'tadi va tuxum hujayra bilan quyiladi va natijada zigota hosil bo'ladi.
Mevaning to'liq pishishi changlangandan keyin 20-30 kundan so'ng 
sodir bo'la boshlaydi, meva o'ziga xos rangga ega bo'la boshlaydi. Amal 
davrining 
davomiyligi 
navga 
va 
ekish 
sharoitlariga 
bog'liq. 
Marjumakning ekiladigan navlarini uch guruhga bo'lish mumkin:
1. Tezpishar-70 kungacha;
2. 0„rtapishar-70-90 kungacha;
3. Kechpishar-90 kundan yuqori.
Tashqi muhit omillariga munosabati 
Issiqlikka talabi.
Marjumak issiqsevar o'simlik urug'i 8-9„°С 
haroratda una boshlaydi, lekin bu haroratda maysalar qiyg'os paydo 
bo'lmaydi. Yuqori harorat unib chiqishni tezlashtirib o'simlikning 
qiyg'os o'sib chiqishi uchun sharoit yaratadi. 36-38 °C haroratda urug'lar 
Petri chashkasida 1-2 kunda unib chiqadi, tuproqda esa 5-6 kunda unib 
chiqadi. Urug'ning uzoq muddatlarda yetarli boimagan haroratda bo'lishi 
ularning nobud bo'lishiga olib keladi.
Urug'ning unib chiqishi uchun maqbul harorat 18-20 
°C, 
tuproqniki 
esa 10 °C bo'lishi kerak. Marjumakka o'rtacha ekkandan to unib 
chiqqanga qadar 100-130 °C, ekkandan to gullaguncha 450- 650 °C va 
gullashdan to pishgunga qadar 600-1000 °C va butun amal davri uchun 
1000-1800 °C, kechpisharlarida esa 1800-2000 °C o'rtacha sutkalik 
harorat kerak bo'ladi. Amal davrining davomiyligi havo haroratiga 
bog'liq: 16 °C havo haroratida amal davri 78 kunni, 18 °C 74 va 20 °C 
da 72 kunni tashkil qildi.