X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Hosilni yig„ish.
Ozuqa uchun shabdar gullashning boshida yoki 
yoppasiga gullaganda o'riladi. Kuzda ekilsa urug'i may oyida pishadi, 
bahorda ekilsa iyun oyining ikkinchi yarmida pishadi. Urugiik uchun ekish 
me‟yori 8 kg, agar keng qatorlab ekilsa, gektariga 3-5 kg urug' ekiladi, 
qator orasiga ishlov beriladi, 1-2 marotaba sug'oriladi. Urug' birinchi 
o'rimida olinadi, gulto'plami yoppasiga yetilganda o'rib olinadi. Don 
kombaynlarida 
yanchib 
tozalanadi, 
keyin 
sebarga 
tozafanadigan 
mashinalardan o'tkaziladi. 
4,7. Bersim 
Bersim
— Misr sebargasi - dukkaklilar oilasiga mansub. 
Trifolium
avlodiga 
alexandrinum L,
turiga kiradi. 
Ahamiyati.
Bersimdan ko'kat, pichan, silos va senaj tayyorlanadi. 
Pichan tarkibida, 9,3% oqsil, 2,39% moy va 46% uglevodlar mavjud. 
O'zbekistonda sholichilik xo'jaliklarida ko'proq ekiladi. Pichan hosili 70-80 
s. Urug' hosili 5-8 s. ni tashkil qiladi. 
BiologiyasL
Bersim bahorgi, namsevar, issiqsevar o'simlik, urugi 6 -8 
°C unib chiqadi. Maysalari sovuqqa chidamsiz. Maysasi 
7- 
8 kunda ko'rinadi. Maysalanishdan 50-60 kun o'tgandan keyin 
gullaydi. 
Yetishtirish texnologiyasi.
Bersim sholidan kanopdan bo'sha- gan 
yerlarga ekiladi. Yer haydalganda gektariga 3-5 s superfosfat solinadi. 
Ekish
. Bersim ko'proq bahorda ekiladi, ammo kuzda ham ekilishi 
mumkin. Uni yoppasiga qatorlab, gektariga 12-16 kg miqdorida ekiladi. 
249

---

Ekish chuqurligi 2-3 sm boiadi. Bersim har o„rimida 1-2 marotaba 
sug'oriladi. Gullash davrining boshlarida o'riladi. IJrug' olish uchun yozgi 
o'rimi qoldirilsa, yaxshi hosil olinadi. 
27- 
rasm: 
1 
- 
shabdar (Eron
2~bersim (Misr sebargasi). 
sebargasi); 
Takrorlash uchun savollar:
1. Shabdar va bersim ekinlari biologiyasi? 
2. Morfologik bir xilligini toping? 
3. Biologik xususiyatlaridagi farqini aniqlang? 
4. Yetishtirish texnologiyasidagi bir xillikni aniqlang? 
5. Yetishtirish texnologiyasidgi farq lam i bayon eting? 
Insert jadvali