X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Navlari: 
Davlat Reestriga kiritilgan 0„zbekiston hududida ekishga tavsiya 
etilgan navlar: Albatros, Berezanskiy, Buzuluk, Rodnik, SPK, SUR 
Rossiyadan; 
Veliya, 
Vladimir, 
Dushko, 
Dukot, 
Novosadyanin 
Yugoslaviyadan; Krasotka, Fransiyadan keltirilgan xorijiy navlari
324 

---

bo„Isa, Dilbar, KK-1, Navro„z, Slava, Jahongir 0„zbekistonda 
rayonlashtirilgan 
mahalliy navlari bo„lib hisoblanadi.
Yetishtirish texnologiyasi 
0„tmishdosh.
Kungaboqar ishlov beriladigan dalada, kuzgi va 
bahorgi bug„doy o„rniga almashlab ekiladi. Begona o„tlardan tozalangan 
bahorgi don ekinlari (афа, bug„doy) dan keyin ekish mumkin. 
Kungaboqarni qand lavlagi, beda va sudan o„tidan keyin ekilmaydi, 
chunki bu ekinlar tuproqni quritib yuboradi. Raps, ko„k no'xat, soya va 
loviyadan keyin ham ekilmaydi, chunki kasalliklari bir xil Kungaboqar 
bir ekilgan yerga 8-10 yildan keyin qayta ekish mumkin.
Yerga ishlov berish,
Yerga ishlov berishda qo„yiladigan asosiy 
talab ko„p yillik begona o„tlardan tozalash, tekisiash, namni saqlash. 
Ko„p yillik begona o'tlar bilan zararlangan yerlarga ko„p bosqichli ishlov 
beriladi: 6-8 sm ga disklanadi, keyin 10-12 sm chizellanadi, og„ir borona 
yurgiziladi (BDT-7), o„t o'sib chiqqanda yer haydaladi. Ekishdan oldin 
tuproq yuzasi tekislanadi, kultivatsiya 8-10 sm chuqurlikda qilinadi va 
borona yurgiziladi.
O
s
g„itlash,
Yer haydashdan oldin organik va fosforli-kaliyli 
o'g'itlar solinadi. Organik o„g„it sifatida 15-20 t/ga go„ng, 45-60 kg dan 
PK ekish bilan birga 1,0-15 kg NPK unib chiqqandan keyin 30- 50 kg N 
va 20-40 kg P qoilanadi.
Ekish.
Ekish uchun rayonlashtirilgan navning urug„i ekiladi. Urug' 
1000 donasining vazni 50-100 g boiishi kerak, unuvchanligi 95% dan 
kam bo'lmasligi, tupsoni nam yerlarda 40-50 ming, qisman 
sug„oriladigan yerlarda 30-40 ming, lalmi yerlarda 20-30 ming o'simlik 
bo'lishi maqsadga muvofiqdir. Amalda ekiladigan urug' miqdori urug' 
sifatiga, ekish usuliga, navlarining biologiyasiga bog'liq bo'ladi.
Kungaboqar urug'i ekishdan oldin fentiuram bilan ishlanadi (3 
kg/t), intensiv yetishtirish texnologiyasi qo'Ilanganda yagana qiimasiik 
uchun aniq urug' ekiladi. 0„rtacha 45-55 ming dona urug„ ekiladi yoki 5-
8 kg/ga urug„ olish uchun, 35-40 kg/ga silos tayyorlash uchun, ekish 
chuqurligi 6-10 sm, qator orasi 70 sm
325 

---

ekadigan seyalkalar: SU PN-8, SKPP-12 da kungaboqar keng qatorlab 
ekiladi.