Xalqaro huquq

Dalillardagiyoki huquqdagi xato prinsipi. Mazkur prinsip keltirilgan faktdagi xato jinoyatning muhim subyektiv tomonini e’tiborga olmagan holatdagina jinoiy javobgarlikdan ozod etishga asos bo‘la olishini aniqlashtiradi. Harakat sud yurisdiksiyasiga tushuvchi jinoyat ekanligi bilan bog'liq bo'lgan hollarda huquqdagi xato jinoiy javobgarlikdan ozod etilishga asos bo‘la olmaydi, ya'ni sodir etilgan harakat sud yurisdiksiyasidagi jinoyatlar sirasiga kiritilmasa ham, sud bu masala bilan shaxsan shug'ullanmasa ham uni sodir etgan shaxs jinoiy javobgarlikdan ozod etilmaydi, sud bu masala bilan shaxsan shug‘ullanmasa ham boshqa huquq-tartibot organlari, masalan, mahalliy sudlar tegishli tartibda uni jinoiy javobgarlikka tortishi lozim bo'ladi. Biroq huquqdagi xato aniq jinoyatning muhim, zaruriy tomonlarini ko‘rib chiqmagan holatlarda jinoiy javobgarlikdan ozod etishga asos bo'la oladi;
Boshliqning buyrug'i va qonun imzolash prinsipi. Mazkur prinsip shaxs yuridik jihatdan davlat yoki boshliqning buyruqlarini bajarishga majbur bo‘lsa yoki buyruq noqonuniyligini bila turib sud yurisdiksiyasiga tushuvchi jinoyatlarni boshliqning yoki davlatning (harbiy yoki fuqarolik ko‘rinishida bo'lgan taqdirda ham) buyruqlari asosida sodir etsa ham jinoiy javobgarlikdan ozod etilmasligini bildiradi¹.
Shunday qilib, xalqaro jinoyat huquqining maxsus prinsiplari xalqaro huquqning umum e’tirof etilgan prinsiplari asosida shakliangan bo'lib, xalqaro huquq subyektlari ularga qat’iy rioya qiiadi va ularni tan oladi.
Xalqaro jinoyat turlari
Xalqaro jinoyatlar deb insoniyat uchun xavfli bo'lgan, shaxsni himoyalash, xalqaro hamjamiyatning muhim hayotiy manfaatlari, tinchlikni saqlash uchun asosiy ahamiyatga ega bo'lgan xalqaro huquq norma va prinsiplarining buzilishiga aytiladi.
Xalqaro jinoyatlarning ro'yxati ilk bor 1945-yilgi Nyurnberg xalqaro harbiy tribunalining Nizomi va 1946-yilgi xuddi shunday Uzoq Sharq bo'yicha Tokio tribunalining Nizomida keltirilgan edi. Nyurnberg xalqaro harbiy tribunal Nizomining 6-moddasida xalqaro jinoyatlar uch guruhga bo'linadi:
’Костенко H И. Международная уголовная юстиция. Проблемы развития. -М-, 2002 -С.68-77.
■
I *Ti»fcJfbkka (jarsJti jiiwv — Im asresxiv wndibr vlib tonsil keltinb ' ihiq'.iiisli ІяухлцЫҺ. leialsiskuisli Hiki .sltmijkntial.mu. biliiiikuni keMmvhnu bnzgan liokln іішгіі olib boufh vela umiuiuy reiadn yoxud ritnadfi ікһһгок elislidit
•ffrnbiv jmovtifltir - tini.sldaijung qonnntoi va «xknkuuu quylddsich? buzganrla wclii bu'ladi bo*jb olingan hudiKldcuu aJioluu о IdinsJi. qiynoqqa soli.-Il ztucvgu oliiigaiikum оId ни 11 uniujruy y
ll.iibis z;uiiidt to¹ biiagiei ltuld;i sJuiliiu vu qi>ldeql: ш u J it Ui q,u*iku ««Uibsu уаукш qdisJi va toishqa kabi i uioyadai j