Xix asr oxirigacha toshkent shahrida qurilgan

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-24, Issue-1, December - 2022
 
144 
Ittifoqining dastlabki yillarida olimlardan B.Denike, B.V.Veymarn, V.A.Lavrov, 
V.L.Voronina kabi olimlar
3
tomonidan Oʻrta Osiyo me’morchilik inshootlari tarixiy 
sa’nat va madaniyat, an’anaviy me’morchilik sa’nati tarixi oʻlaroq bayon etilgan, 
shuningdek, ushbu olimlar tomonidan shaharsozlik, me’morchilikda qadimdan 
saqlanib qolgan qurilish uslublari, bezak va naqshlar, turarjoy va binolar tarixiga 
e’tibor qaratilgan boʻlsa, mustaqillik yillarida olib borilgan tadqiqotlarda 
M.Ahmedov
4
, M.Vaxitov
5
, T.F.Qodirovalar
6
ning tadqiqotlari va kitoblarida tarixiy 
yodgorliklarni qurilish uslublari, tarixiy ahamiyati, yodgorliklarni qurilishida muhim 
rol oʻynagan zamonaviy arxitektura haqida ma’lumotlar keltirilgan. 
Miloddan avvalgi IV asr - milodiy IV asrlarda O‘zbekiston hududida mustahkam 
mudofaa devorlari bilan o'ralgan qo‘rgʻon, shahar-qal’alar
7
bunyod etila boshlangan. 
Binokorlikda, asosan, yog‘och va loydan foydalanilgan. VI - VIII asrlarning boshlarida 
ko‘shk
8
, qo‘rg‘onlar, shaharlarda ibodatxona, saroylar qurilgan. Bu davrda binolarni 
bezashga ham e’tibor qilingan VII - VIII asrlarda yurtimizga arablar kelgach, bu 
yerdagi ba’zi arxitektura yodgorliklari, tasviriy san'at asarlari yo‘q qilib tashlangan, 
shaharlarga shikast yetkazilgan. Qurilish texnikasi takomillashgan binolar IX — X 
asrlarda asosan pishiq g’ishtdan bunyod etilgan. Monumental
9
binolarda toq-gumbaz 
konstruksiyalari keng qo‘llanilgan. VIII - IX asrlarda, ayniqsa, Buxoro 
me’morchiligida badiiy uslub rivoj topgan. Binokorlikda an’anaviy ganch, yog‘och 
o‘ymakorligi bilan bir qatorda g‘isht qalab naqsh hosil qilish san’ati ham rivojlangan. 
XII asrda me’morchilikda o‘yma terrakota