Xushboqov Shoxruh

HPi- i-ish joyiga xizmat ko'rsatish uchun zarur bo'lgan ishchilar soni;
kVi- kasblar mos kelganda i-operatsiyada ishchilarning yuklanish koeffitsienti;
i - operatsiyalar nomi.
Xodimlar soniga qarab belgilanadi tashkiliy tuzilma korxonalar va boshqaruv funktsiyalarini ta'minlash uchun zarur bo'lgan ratsional son.
Sanoat bo'lmagan xodimlar soni standart sanoat standartlariga muvofiq, xizmat ko'rsatish standartlariga muvofiq belgilanadi.
Ish haqi fondidan foydalanishni tahlil qilish uning haqiqiy qiymatining rejalashtirilganidan mutlaq va nisbiy chetlanishini hisoblashdan boshlanadi.
Mutlaq og'ish ish haqi uchun amalda foydalanilgan mablag'larni (FZP f) butun korxona, ishlab chiqarish birligi va xodimlar toifalari uchun rejalashtirilgan ish haqi fondi (FZP pl) bilan taqqoslash yo'li bilan aniqlanadi:
Biroq, mutlaq og'ish ishlab chiqarish rejasini bajarish darajasini hisobga olmasdan hisoblanadi. Ish haqi fondining nisbiy chetlanishini hisoblash ushbu omilni hisobga olishga yordam beradi.
Buning uchun ish haqi fondining o'zgaruvchan qismi (FZP chizig'i) ishlab chiqarish rejasini amalga oshirish koeffitsienti (K pp) bilan o'rnatiladi. Ish haqi fondining o'zgaruvchan qismiga ishchilarning ish haqi bo'yicha ish haqi, ishchilarga mukofotlar va boshqaruv xodimlari ishlab chiqarish natijalari uchun o'zgaruvchan ish haqi ulushiga mos keladigan ta'til to'lovlari miqdori, ish haqi fondiga tegishli va ishlab chiqarish hajmiga mutanosib ravishda o'zgarib turadigan boshqa to'lovlar.
Ish haqining doimiy qismi (FZP posti) ishlab chiqarish hajmining oshishi yoki kamayishi bilan o'zgarmaydi - bu tarif stavkalari bo'yicha ishchilarning ish haqi, ish haqi bo'yicha xodimlarning ish haqi, qo'shimcha to'lovlarning barcha turlari, ishchilarning ish haqi. nosanoat tarmoqlarida va ta'til to'lovining tegishli miqdori. Ish haqi fondining nisbiy og'ishi:
Keyingi tahlil jarayonida ish haqi fondidagi mutlaq va nisbiy chetlanishlarni keltirib chiqargan omillar aniqlanadi.
Ish haqi fondining o'zgaruvchan qismining omil modeli 7-rasmda ko'rsatilgan.
Ushbu sxema bo'yicha model quyidagi shaklga ega bo'ladi.
Xuddi shunday, xodimlarning ish haqi fondi uchun faktorial modelni taqdim etish mumkin.
Tahlil paytida, bu ham zarur fonddan foydalanish samaradorligini belgilash ish haqi.
Kengaytirilgan takror ishlab chiqarish zarur foyda va rentabellikni olish uchun mehnat unumdorligining o'sish sur'ati uning to'lovining o'sish sur'atlaridan yuqori bo'lishi kerak. Agar bu tamoyilga rioya etilmasa, ish haqi fondining ortiqcha sarflanishi, mahsulot tannarxining oshishi va shunga mos ravishda foyda miqdorining kamayishi kuzatiladi.
Xodimlarning davrdagi o'rtacha ish haqining o'zgarishi uning indeksi (J RF) bilan tavsiflanadi:
O'rtacha yillik ishlab chiqarish hajmining o'zgarishi xuddi shunday mehnat unumdorligi indeksi (J pt) asosida aniqlanadi:
Mehnat unumdorligining o'sish sur'ati o'rtacha ish haqining o'sish sur'atlaridan yuqori bo'lishi kerak. Buning uchun etakchi koeffitsient K op hisoblab chiqiladi va dinamikada tahlil qilinadi:
Keyin ular jamg'arma miqdorini hisoblab chiqadilar (ortiqcha xarajat) (Uh) mehnat unumdorligining o'sish sur'ati va uni to'lash o'rtasidagi nisbatning o'zgarishi tufayli ish haqi fondi:
.
Yuqori inflyatsiya sharoitida o'rtacha ish haqining o'sish indeksini tahlil qilishda iste'mol tovarlari va xizmatlari narxlarining o'sishi indeksiga (J y) o'rtacha ish haqining asosiy ko'rsatkichini (SZ 0) moslashtirish kerak.
,
bu erda SZ 1 - hisobot davridagi o'rtacha ish haqi
Kasbiy va malaka darajasini tahlil qilish ishchilar mavjud mutaxassisliklar va toifalar sonini uchastkalar, brigadalar va umuman korxonada har bir ish turini bajarish uchun zarur bo'lgan son bilan taqqoslash yo'li bilan ishlab chiqariladi. Bu har bir kasbda ishchilarning ortiqcha yoki etishmasligini ko'rsatadi.²
Ishchilar malakasining uchastka, ustaxona, korxona tomonidan bajariladigan ishlarning murakkabligiga muvofiqligini baholash uchun ishlarning va ishchilarning o'rtacha tarif toifalari taqqoslanadi, ularni o'rtacha o'rtacha arifmetik formula bilan aniqlash mumkin:
; ,
qayerda T p- tarif toifasi,
Hp- ishchilarning umumiy soni (soni);
Hpi - i-toifali ishchilar soni;
VRi- i-toifadagi ish hajmi;
V - umumiy ish hajmi.
Agar ishchilarning haqiqiy o'rtacha ish haqi toifasi rejalashtirilganidan past bo'lsa, o'rtacha ish haqi toifasidan past bo'lsa, bu mahsulot sifatining pasayishiga olib kelishi mumkin va shuning uchun xodimlarni o'qitishni ta'minlash kerak. Agar ishchilarning o'rtacha toifasi o'rtacha ish haqi toifasidan yuqori bo'lsa, unda ishchilarga ulardan kam malakali ishlarda foydalanganlik uchun qo'shimcha haq to'lanishi kerak.
Boshqaruv xodimlarining malakasini tahlil qilish jarayonida ular har bir xodimning ta'lim darajasi egallab turgan lavozimiga muvofiqligini tekshiradi, kadrlarni tanlash, ularni tayyorlash va malakasini oshirish bilan bog'liq masalalarni o'rganadi.
Ishchilarning malaka darajasi ko'p jihatdan yoshi, ish staji, ma'lumoti va hokazolarga bog'liq.Shuning uchun tahlil jarayonida ishchilar tarkibining yoshi, ish stajiga, ma'lumotiga ko'ra o'zgarishi o'rganiladi.
Xodimlar tomonidan korxonadan foydalanishni tahlil qilishning hal qiluvchi bosqichi tadqiqotdir ishchi harakati. Tahlil quyidagi koeffitsientlar asosida bir necha yillar davomida dinamikada amalga oshiriladi.
Tahlil davomida ishchilarning mehnat intizomini buzganliklari uchun ketish sabablari chuqur o'rganiladi, chunki bu ko'pincha hal etilmagan ijtimoiy muammolar bilan bog'liq.
Biroq mahsulot ishlab chiqarish ishchilar soniga emas, balki ishlab chiqarishga sarflangan mehnat miqdoriga bog'liq bo'lib, ish vaqtining miqdori bilan belgilanadi. Shunday qilib ish vaqtidan foydalanishni tahlil qilish korxonadagi tahliliy ishning muhim qismidir.

3.