Yalpi talab va yalpi taklif modelida makroiqtisodiy muvozanat

Resurslardan foydalanishga ta'sir qilish:
Iqtisodiyoti kam rivojlangan mamlakatlarda odatda resurslardan kam foydalanish va noto'g'ri foydalanish bilan tavsiflanadi. Shuning uchun hukumat resurslardan to'g'ri foydalanishni ta'minlash choralarini ko'rishi kerak. O'rmonlar va foydali qazilmalar kabi tabiiy resurslarni saqlash muammosi mavjud. Ularni isrofgarchilikda ishlatishga yo'l qo'ymaslik kerak.
Tengsizliklarni bartaraf etish:
Davlatning yana bir muhim vazifasi iqtisodiy va ijtimoiy tengsizliklarni bartaraf etish yoki hech bo'lmaganda kamaytirishdir. Daromadlarning o'ta notekis taqsimlanishi tufayli jamiyatning turli guruhlari o'rtasida katta ijtimoiy tafovut mavjud. Darhaqiqat, iqtisodiy va ijtimoiy tengsizliklar bir-biri bilan chambarchas bog'liq.
Hukumat boylikni adolatli taqsimlash uchun tegishli choralarni ko'rishi kerak. Hukumat daromadlar va boyliklarga va hashamatli tovarlarga progressiv soliqlar joriy etishi va oqilona davlat xarajatlari siyosati orqali kambag'allarga foyda keltirishi kerak.

Bilvosita choralar:
Pul-kredit siyosati:
To'g'ri pul-kredit siyosati tanqis resurslar hajmini ko'paytirish, ishlab chiqarish omili unumdorligini oshirish, iqtisodiy va ijtimoiy sharoitlarni yaxshilash va iqtisodiy rivojlanish jarayonida turli to'siqlarni bartaraf etish orqali iqtisodiy va sanoat rivojlanishiga yordam beradi. Rivojlangan mamlakatlarda pul massasini davlat tomonidan nazorat qilish zarur, chunki ular to'liq bandlikni ta'minlagan.
Fiskal siyosat:
Davlat daromadlari va xarajatlari shakllarini o'zgartirish orqali fiskal chora-tadbirlar iqtisodiyoti kam taminlangan davlat siyosatining maqbul vositasi sifatida tobora ko'proq e'tiborga olinmoqda. Soliqqa tortish iste'molni cheklash va investitsiyalarni rag'batlantirish kanallariga yo'naltirish va istalmagan liniyalarga tushishining oldini olish orqali jamg'armalarni ko'paytirish uchun ishlatilishi mumkin
Xulosa
Kurs ishim ichida yalpi talab va yalpi taklifga ko’plab morotaba toxtalib o’tdim. Endi gaplarimni londa va tushunarli qilgan holda tushuntirib, o’z fikrlarim va xulosalarim bilan ulashaman. Yalpi taklif – bu bozordagi taklif etilayotgan mahsulotlarning umumlashtirilgan miqdori. Yalpi talab ham shunga o’xshash bo’lib u ham bozordagi malum mahsulotlarni sotib olishga bo’lgan hoxishi.
Biz biamizki talab va takif qonuni bu deyarli tadbirkorlik balki iqtisodiyotimizning barcha sohalarida o’z o’rnini topgan va unga bevosita bog’liq. Shu qatorda Yalpi taklif va Yalpi talab qonuni ham huddi shuning o’zi ammo u hajim jihatdan kattaroq mahsulotlarni qamrab oladi. AD va AS qonunida eng muhimi bu muvozanat deya olamiz. Chunki qaysi davlat iqtisodiyotida iqtisodiy tebranishi muvozanatga yaqin joyjoyda bolsa unda rivojlanish kuzatiladi. Lekin rivojlanayotgan davlatlarda iqtisodiy tebranishi muvozanat nuqtadan uzoqroqlarda joylashadi yani yoki tepada yoki pastrioqda joylashadi. Biz iqtisodiyotimizni muvozanat narxga yaqinlashtirish nafaqat iqtisodiyotimiz kotarilishiga qolaversa bazi katta muammolarni hal qilishda va tushunishda yordam bergan bolar edi.
AD va AS modeli orqali infilatsiyani ham tushunishimiz mumkin. Misol: Siz 350 $ oylik olasiz va uning 300 $ yeb-ichishga sariflab, qolgan 50 $ jamyarishingiz yoki boshqa narsalarga sariflashingiz mumkin. Endi esa oyliklar 10% ga oshirildi degan habar keldi va siz bundan xursandsiz. Endi oyligiz 385 $ tashkil etayabdi. Albatta oylik oshdi va istaklar oshdi endilikda siz yeb-ichish uchun 340 $ sariflayabsiz bu esa bozorda talabni ko’paytiradi, talab oshishi ortidan maxsulotlarning narxlari ham oshmoqda. Buning ortida ko’rib turganingizday “Infilatsiya “ yuzaga kelayapti.
AS va AD modelidan Real YaIM ni ham topib olishimiz mumkin. Qanday qilib degan bo’lsangiz qarab turing(qarab turish foydasiz yaxshilsb o’qing). YaIM ozi nima – u mamlakat ichki bzorida malum vat oralig’ida ishlab chiqarilgan umumiy maxsulotlar yig’indisi. Real YaIM esa o’sha ishlab chiqarilgan maxsulotlarni yalpi talabni qondirgan qismiga teng. Bu degani Yalpi talab = Real YaIM.