Yer silkinishi va surilishi

Sel oqimlarining turu va ularning binolarga ko’rsatayotgan ta’siri

Sel oqimining hajm bo’yicha quvvati, m3	Inshootlarga ko’rsatayotgan ta’siri
Kam kuvvatli - 104 gacha	Bino va inshootlarini qisman suv ostida qolishi
O’rta kuvvatli- 104 - 105	Fundamenti yoq binolarning yarоqsiz hоlgа kеlishi
O’ta kuvvatli- 105 - 106	yo’llаrni suv bоsish natijasida ulаrni izdаn chiqаrаdi.
Talafotli – 106 va yuqori	Bino va inshootlarini, transport kommunikatsiya, truba quvirlar, aloqa vа elektr uzatish liniyalarini yarоqsiz hоlgа kеlishi

Selga qarshi xavfsizlik chora-tadbirlari:

maxsus suv yig’ish omborlari, suv yo’lini to’suvchi to’g’onlar, dambalar va suvning miqdorini cheklashga mo’ljallangan suv o’tkazish vositalari qurilgan

sel yuvishi mumkin bo’lgan tepaliklarga daraxtlar ekib suv yo’lida uning yuvib ketishi mumkin bo’lgan tuproqlar mustahkamlanmoqda

sun’iy kanallar yordamida suvni maxsus suv omborlariga yuborish choralari ko’rilmoqda

sel yuvib ketishi mumkin bo’lgan joylarda dambalar va to’siqlar tashkil qilinadi

tabiiy to’siqlarni mustahkamlash, sellarning oqimlari aholi yashash joylariga еtib bormasligini ta’minlovchi chora-tadbirlarni amalga oshirish

sel xavfini oldindan belgilash va uning harakatlanishi mumkin bo’lgan yo’llarini aniqlash

aholini xabardor qilish, ko’chirish uchun kerak bo’ladigan transport vositalar bilan ta’minlash

Yer ko’chishlarining hajm vа masshtab bo’yicha tavsiflanishi.

hajm bo’yicha	masshtab bo’yicha
mayda - 10m3 gacha	o’ta mayda – 5 ga gacha
o’rta 10-100 ming m3	mayda – 5-50 ga
yirik 100ming – 1 mln m3	o’rta – 50-100ga
o’ta yirik – 1 mln m3 katta.	yirik – 100-200
	juda yirik 200-400ga
	o’ta yirik 400ga dan katta