Yer silkinishi va surilishi

MSK va Rixter shkalalarini taqqoslanishi

Zilzila va undan ogohlantirish, muhofazalanish tadbirlari quyidagilardan iborat:

hududning seysmik xaritasini tuzish, unda zilzila bо’lish ehtimoli bor joylar va uning kuchi kо’rsatiladi;

zilzilaga bardosh beradigan uylar va sanoat inshootlarini qurish;

zilzila sodir bо’lib qolgan holda aholi о’zini qanday tutishi va xatti-harakatlar haqida tushuntirish;

seysmik stansiyalarda uzluksiz navbatchilikni tashkil qilish va olib borish;

zilzilalar haqida aniq xabar va aloqa tizimini tashkil qilish;

qutqaruv, kuch va vositalarni tayyor holga keltirib qо’yish;

aholini xavfsiz hududga о’z vaqtida evakuatsiya qilish tadbirlarini ishlab chiqish;

moddiy-texnik ta’minoti (plakatlar, oziq-ovqat, dori-darmon) zaxiralarini tashkil qilish;

zilzila haqida xabar beruvchi belgilarni aholiga tushuntirish va о’z vaqtida qо’llash.

Yer silkinishini tavsiflaydigan belgilar quyidagilardan iborat:

(laboratoriyada aniqlanadi);

qushlar va uy hayvonlarining bezovtalanishi, gaz hidining kelishi, havoda chaqmoq chaqishi va yorug’lik paydo bо’lishi;

bir-biriga yaqin, lekin tegmayotgan elektr simlaridan uchqun chiqishi, uylarning ichki devorlarida zangori shu’lalar paydo bо’lishi va luminitsent lampalarining о’z-о’zidan yonishi.

Zilzilaga aholini tayyorlash.

uyda - sarosimasiz va ishonchli harakat qilishi kerak; deraza va eshik oraliqlariga yoki kо’taruvchi ustunlar tagiga turib olish kerak; bolalar va qariyalarga yordam berish; zarur buyumlarni, oziq-ovqat, dori-darmonlarni va hujjatlarni olib kо’chaga chiqish zinapoyalardan yugurish tavsiya etilmaydi;

liftlardan foydalanish ta’qiqlanadi; telefonlardan zaruriyat bo’lsa foydalanish; аhbоrоt vоsitаlаr orqali berilayotgan xabarlardan xabardor bolish; balkonlarla chiqmaslik.

ko’chada – bino, elektr tarmoq va boshqa ob’ektlardan uzoqroq masofada xarakatlanish; erda yotgan xavfli narsalardan ehtiyot bo’lish (kuchlanish ostidagi simlardan, singan shishalardan, singan yog’ochlardan va h.k); yongin bo’layotgan joylarga bormaslik; ichimlik suvi bilan o’zi-o’zini ta’minlash; mahalliy rahbarlarining kо’rsatmalarini diqqat bilan kutib, unga rioya qilgan holda harakat qilishlari kerak; jabrlanganlarga tezkor yordam berish.