Yoshlarning ijtimoiylashuvi jarayonining mohiyati va xususiyatlari. Yoshlarning ijtimoiylashuvi bosqichlari


Ijtimoiylashuvning nazariy jihatlari


Download 122.32 Kb.
bet2/17
Sana22.04.2023
Hajmi122.32 Kb.
#1382158
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
rossiya buyicha

Ijtimoiylashuvning nazariy jihatlari

    1. Ijtimoiylashuv nazariyasining asosiy qoidalari

Ijtimoiylashuv madaniyat, ta'lim va tarbiya bilan tanishishning barcha jarayonlarini o'z ichiga oladi, bu orqali inson ijtimoiy xarakterga va ijtimoiy hayotda ishtirok etish qobiliyatiga ega bo'ladi. 1
Ijtimoiylashuvning mohiyati to'g'risida eng ko'p bildirilgan ikkita fikr mavjud. Ulardan biriga ko'ra, bu shaxsning ijtimoiy muhit bilan o'zaro ta'siri jarayonida tug'ilgan inson tanasining to'laqonli inson shaxsiga aylanish jarayonini anglatadi. Bu jarayonda, bir tomondan, insonga xos bo'lgan tabiiy psixobiologik moyilliklar ro'yobga chiqsa, ikkinchi tomondan, ular ta'lim va tarbiya jarayonida va shaxsning o'zi faol ishtirokida ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan shaxsiy xususiyatlarga aylanadi. Boshqa pozitsiyaga ko'ra, sotsializatsiya, avvalambor, shaxsning turli xil ijtimoiy guruhlar, muassasalar, tashkilotlar bilan o'zaro munosabati jarayonida o'zini o'zi rivojlantirish sifatida harakat qiladi. Ko'rib turganingizdek, ushbu talqinda ijtimoiylashuvning tabiiy-biologik tomoni alohida ta'kidlanmagan yoki ta'kidlanmagan. 2018-04-02 121 2
Ijtimoiylashishni so'nggi nuqtai nazarga ko'proq moyil bo'lish, eng umumiy ko'rinishida, odam tomonidan jamiyatda, o'ziga xos ijtimoiy jamoalarda qabul qilingan xulq-atvor, qadriyatlar va me'yorlar shakllarini o'zlashtirish jarayoni deb tushunish mumkin. Ijtimoiylashuv individual tartibga solinishi natijasida emas, balki ularga rioya qilishning ichki ehtiyoji natijasida shaxs hayotining ajralmas qismiga aylanadigan ijtimoiy normalarni o'zlashtirish jarayoni sifatida taqdim etilishi mumkin. Bu ijtimoiylashuvning bir jihati.
Ikkinchi jihat, uni ijtimoiy o'zaro ta'sirning muhim elementi sifatida tavsiflashga taalluqlidir; odamlar o'zlarining imidjini o'zgartirishni, o'zlarining obro'sini boshqalar nazarida yaxshilashni, o'z faoliyatlarini kutganlariga muvofiq ravishda olib borishni istashlari. Binobarin, sotsializatsiya shaxsning ijtimoiy rollarini bajarish bilan bog'liq. 1
Ijtimoiylashuvning bunday talqini G'arb sotsiologiyasida keng tarqalgan. Bu oilaviy muammolar, ijtimoiylashuv va o'zaro aloqalar jarayonlariga bag'ishlangan kitobda T.Parsons va R.Beyls tomonidan to'liq tavsiflangan. Unda shaxsni ijtimoiy tuzilmalarga "kiritadigan" oila kabi birlamchi sotsializatsiya organini ko'rib chiqishga alohida e'tibor beriladi. 2018-04-02 121 2
Shunday qilib, biz ijtimoiylashuv degan xulosaga kelishimiz mumkin ikki tomonlama bir tomondan, shaxsning ijtimoiy muhitga kirish orqali ijtimoiy tajribani o'zlashtirishini, ijtimoiy aloqalar tizimini o'z ichiga olgan jarayon; boshqa tomondan, uning faol faoliyati, ijtimoiy muhitga faol qo'shilishi tufayli ijtimoiy aloqalar tizimining shaxs tomonidan faol takror ishlab chiqarish jarayoni.
Shuni ham aytish kerakki, shaxsiyat sotsializatsiyasi nazariyasida eng muhimlaridan biri bu uning bosqichlari va bosqichlari masalasidir. Yaqindan o'rganib chiqsak, ular bir xil narsa emas ekan. Bosqichlar soni har xil deb nomlanadi va fazalar, qoida tariqasida, bir xil deb hisoblanadi. Bundan tashqari, shaxsiyat sotsializatsiyasining har bir bosqichi boshqa bosqichlarga xos bo'lgan bir xil bosqichlarni o'z ichiga olishi mumkin.

Download 122.32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling