Yuksak o’simliklar dunyosi – embryophyta (embryobionta) referat

Sekvoya Botqoqlik taksodiumi Taksodium

Meksika taksoidiumi (Taxo dium mucronatum ) poyasining diametri 16 m, mamont daraxti ( Sequoidendrom giganteum ) poyasining yo`g`onligi esa 12 m ga yetgan. Mamont daraxtlaridan ayrim turlarining 3000 dan ziyod yoshda ekanligi aniqlangan.
Mamont daraxti (Sequoidendrom giganteum)

Qa ra g` ayqabilar orasida yoshi jihatdan eng kattasi Shimoli y Amerika qarag` ayi (Pinus longaeva) sanaladi. Nevida sharq ida topilgan daraxtning yoshi taxminin 4900 yoshga teng deb aniqlangan. Gigant daraxtlar bilan bir qatorda, ular orasida podakarpdoshlar oilasiga mansub yer bagirlab o`sadigan turlari ham bor. Bu ajdodcha vakillarida o`zak qavat kam taraqqiy etgan.

1. Araukariya namolar (Araucariales) qabilasining vakillari esa 60 m gacha bo`yga ega bo`lgan chiroyli daraxtlar bo`lib, Avstraliyada, Janubiy Amerikaning Braziliya, Chili, Boliviya shtatlarida, Yangi Gvineya orollarida uchraydi.
Araukariya (Araucaria .sp )


2. Qarag`aynamolar (Pinales) qabilasi.
Qabila bitta qara g` aydoshlar (Pinaceae) oilasiga ega bo`lib, 10 ta turkum va 250 taga yaqin turni o`z ichiga oladi.
Shimoliy Yevrosiyo va Shimoliy Amerikada «Tayga» deb ataladigan o`rmonlarni hosil q iladi. Qa ra g` aydoshlar asosan doim yashil, qisman bargini t o` kuvchi daraxt, hamda ayrim yotib o`suvchi butalardan tashkil topgan. Barglari ignasimon, tangachasimon, ingichka nashtarsimon, turlicha kattalikda. Qara g` aydoshlarning barglari asosan ko`p yillik 2-7 yilgacha to` k ilmaydi. Qubbalari ayrim jinsli.
Qarag`ay turkumi ( P inus) — 100 ga yaqin turga ega. Tabiiy sharoitda Azarbayjon bilan Gro`ziyada o`suvchi (eldar qaragayi) qurg`oqchilikka chidamliligi uchun O`zbekistonning ko`pchilik shaxarlarida manzarali daraxt sifatida o`stirilmokda.
Oddiy qarag`ay ( P inus)


El (qizil daraxt) turkumi (Piceae) ga 30-50 ga yaqin tur kiradi. ular soyasevar o`simliklar bo`lib, Shimoliy, Sharkiy Yevropada, G`arbiy va Sharkiy Sibirda, Kavkazda, O`rta Osiyo tog`larida, Shimoliy Amerikada tarqalgan.
El turlarining ayrimlari 50-60 metrdan to 80 metrgacha balandlikka ega. Ular 500-600 yil yashaydi. O`rta Osiyoning Tiyonshan va Jungor Olato g` ida hamda Xitoy chega- r asigacha bo`lgan h ududlarda Shrenk yeli (Piseae schrenkiana) o`sadi. Yel daraxti shoxlari yanvar oyida utkaziladigan yangi yil archa bayramida bezatish uchun ishlatiladi.
El (qizil daraxt) (Piceae)