Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov

22-súwret. Solvat qabat menen bir-birinen bóleklengen eki plastinka arasındaǵı aralıq qısqartirilganda yoruvchi basımdıń dóretiwge keliwi.
Suyıqlıqtıń eki qabatı bir-biri menen mexanik teń salmaqlılıqta turıwı ushın tómendegi shárt orınlanıwı kerek: keńeytiriwshi R kúshi dP sirt birligi ushın esaplanǵan elektrostatik óz-ara tásir kúshi - qd ga teń bolı kerek (minus belgi qoyılıwınıń sebebi sonda, bul eki kúsh keri jóneliske iye):
(bul erda q-zaryad tıǵızlıǵı, -potencial ). Plastinkalar arasındaǵı hár bir plastinkadan l aralıqta turıwshı tegisliktegi basımdı P1 menen, plastinkalar sırtındaǵı suyıqlıq kóleminiń basımın P0 menen belgileylik. Bul halda keńeytiriwshi P bul eki basım arasındaǵı ayırmaǵa teń boladı :

Orta qabat daǵı elektr potenciallar e ga; plastinkalardan sırtda elektr potencial bolsa nolge teń bolsın. Endi (1) teńlemeni integrallasaq, tómendegi ańlatpaǵa iye bolamız :
Zaryad tıǵızlıǵı q ni tabıw ushın Gui hám Chempen teńlemesi
98

Den paydalanıw múmkin. Eger suyıqlıqtı ion zaryadları z ga teń binar elektrolit eritpesi dep shama menen oylasak, Gui hám Chempen teńlemesi tómendegi kórinisti aladı :

Ol halda yoruvchi basım ushın

Kelip shıǵadı. Óz-ara itarilish energiyası U0 ni bolsa :
Ga muwapıq esaplaw múmkin.
B. v. Deryagin jáne onıń shákirtleri elektrolitlarning suwdaǵı eritpeleri menen alıp barǵan tájiriybelerinde (6 ) teńlemeni suyultirilgan eritpeler ushınǵana qollanıw etiw múmkinligin kórsetdiler. B. v. Deryagin eki sferik bólekshe arasındaǵı óz-ara itarilish energiyasın esaplab tabıwǵa da eristi. Zolning turaqlılıǵınǵa tásir kórsetiwshi ekinshi kúsh - bóleksheler arasında óz-ara tartılıw kúshleri bolıp tabıladı. Bul kúshler tábiyaatı tárepinen tap eki neytral bólekshe arasında tásir etiwshi kúshlerge uqsaydı. Molekulalararo kúshlerdiń kelip shıǵıw sebeplerinen biri dipollar arasındaǵı óz-ara tásir (Depay effekti), ekinshisi bir molekulanıń ekinshi molekula tásirinde polyarlanıwı (Keezom effekti) hám úshinshisi - arnawlı dispersion kúshlerdiń (F. London kúshleriniń) payda bolıwı bolıp tabıladı.