‘z b b ton respublikasi oliy va ‘rta vlaxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

ularni o ‘z bilimlari va hayotiy tajribalarida yaratgan g‘oyalari tizimiga tirkab 
boradi. Fikrlash jarayonini tashkil etishda uni o ‘tkazishning bir necha 
modellari mavjud. Ular
• 
o'ziga ishonch hosil qilish;
• ishda faol ishtirok etish;
• 
o'rtoqlar va o'qituvchi bilan fikr olishish;
• o'zgalar fikrini tinglay olish.
Tanqidiy fikrlashni ta’minlovchi savollar. Tanqidiy fikrlash jarayonida 
axborotni 
tahlil qilish va izohlash, g ‘oyalarini tahlil qilish, 
o ‘iganilayotgan hikoyalami o ‘z taxminiy rejalari bilan qayta tuzib chiqishga 
qaratilgan savollardan foydalaniladi. Qo‘llanmada tahlil qilinayotgan bu 
masalalar Senders (1969) ifodalari va Blum tizimli savollaridan olindi. 
Bu savollar turli sathdagi qiyinchilikda fikrlashning turli ko‘rinishlarini 
ta’minalashda vosita bo‘lib xizmat qiladi. Eslab qolishga xizmat qiladigan 
savollar yoki formal sathdagi savollar eng kuyi sathdagi savollarga 
taalluqlidir. Baholash yoki hukm chiqarish natijasida beriladigan savollar 
fikrlashni ta’minlaydigan ikkinchi sathdagi savollar sifatida qaraladi.
Formal sath savollari faktologik axborotlar olish maqsadida beriladi. 
Ular faqat mexanik eslashni va talabalarda yaxshi javob berish uchun 
qisqa muddatda ma’lum predmetlar bo'yicha bilim qismlari (fragment)ni 
talab qiladi.
Axborotlami bir shakldan ikkinchi shaklga ko‘chirish talabalardan 
uni ko‘chim (tranformasiya) qilishni talab qiladi. Ко‘chirish savollari 
talabalarga o ‘rganayotgan, tavsiflagan va ko‘rgan vaziyatlari, sahnalari va 
voqealarini o‘zlari namoyish eta olishlari uchun beriladi. Ko‘chirish 
savollari talabalami axborotlami' qayta ishlash yoki boshqa shakllarga