‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

Oltinchi bo‘lim. «Bitimning resursli ta ’m inoti«. Bu b o 'lim d a 
tadbirkorlik loyihasini am alga oshirish u ch u n zarur resurslar turi 
va hajm i, resurslarni olish m anbai va uslubi haqida m a ’lum otlar 
beriladi.
Resursli ta ’m inot quyidagilarni qam rab oladi: m oddiy resurs­
lar (m ateriallar, yarim tayyor m ahsulotlar, xom ashyo, energiya, 
inshootlar, asbo b -uskunalar va boshqalar); m eh n at resurslari; 
moliyaviy resurslar (joriy pul m ablag'lari, kapital qo 'yilm alar, 
kreditlar, qim m atbah о qog'ozlar); axborot resurslari (statistik, 
ilm iy-texnik axborot).
Ettinchi bo‘lim. «Bitimning samaradorligi«. Bu bo'lim biznes- 
rejaning yakunlovchi qismi bo'lib, u n d a tadbirkorlik faoliyati 
sam aradorligining um um iy tafsiloti beriladi. Sam aradorlikning 
um um iy ko'rsatkichlari orasida foyda va rentabellik ko'rsatkichlari 
ustuvor mavqega ega. Bundan tashqari, ijtimoiy va ilmiy-texnikaviy 
sam aradorlik (yangi ilmiy natijalarni qo'lga kiritish) ham hisobga 
olinadi. Ushbu bo'lim da ishbilarmonlik faoliyatining uzoq muddatli 
faoliyatini tahlil qilish maqsadga muvofiqdir.
L o y ih alarn i asoslash ja h o n a m a liy o tid a m a b la g 'la rn in g
q o 'y ilish i h aqidagi qaro rn i ta y yo rlash d a b ir n e c h a u m u m iy
ko'rsatkichlar qo'llaniladi. U lar quyidagilardan iborat:
— sof joriy qiym at;
— rentabellik;
— sam aradorlikning ichki koeffisiyenti;
— kapital qo'yilm alam ing qaytarilish davri;
— pulning m aksim al sarf-xarajati;
— zararsizlik m e’yorlari.
S of joriy qiymat b a ’zida iqtisodiy integral sam ara deb ham
ataladi. Loyihani amalga oshirish vaqtida mahsulot sotishdan olingan 
um um iy darom addan shu vaqt davrida ketgan barcha sarf-xarajatlar 
ayirmasiga sof joriy qiym at deyiladi.
Rentabellik 
— foydaning kapital q o 'y ilm alar yoki aksioner 
kapitaliga nisbati shaklida aniqlanadi. Tadbirkor lik loyihasini amalga

---

osh irishd a rentabellik h ar bir yilga hisoblab chiqiladi. Bu yerda 
soliqlar hisobga olinadi.
Integral sam aradorlikni nolga tenglashtiruvchi rentabellikning 
dastlabki sath m a zm u n i sam ara d o rlik n in g ichki koeffisiyenti 
hisoblanadi. A gar sam aradorlikning ichki koeffisiyenti dastlabki 
sath m azm un id an past b o ‘lm asa, loyiha sam arali hisoblanadi.
Kapital qo^yilmalarning qaytarilish davri. 
Bu ko'isatkich kapital 
q o 'yilm alarning o ‘z - o ‘zini qoplash m uddati sifatida am alda keng 
qo 'llaniladi. Bu davrda fu n k sio n al-m a’m uriy zararlar hisobdan 
chiqarilgandan keyin asosiy kapital qo 'yilm alar qoplanadi.