‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova
Korxona (flrma)ning rivojlanish bosqichlari
Download 4.65 Mb. Pdf ko'rish
|
Boltabayev M.P.Kichik biznes va tadbirkoplik
Korxona (flrma)ning rivojlanish bosqichlari. F aoliyatining
dastlabki bosqichlarida ishbilarm on q ator m uam m olarga duch keladi. Shulardan biri o'z xo'jalik yuritish maqomiga ega bo'lishidir. Shu bilan birga ishbilarmon bozor holati, talab V a taklifni o'rganishi lozim . B undan tash q ari, old id a q an d ay to 'siq va c h eg a ralar uchrashi, qanday im tiyozlar olishi m um kinligini bilishi zarur. Shu tariqa investisiya kiritishning um um iy shartlari belgilanadi. B unday m a ’lu m o tla r o ch iq va u la r m a tb u o td a, statistik ax bo rotlard a, q o n u n ch ilik hu jjatlarid a m avjuddir. M u tasadd i shaxslardan ham bunday m a ’lum otlarni olish m um kin. Ishbilarm on xo'jalik yuritish yo'nalishini aniqlab olgach, o 'z korxonasining ixtisoslanishini belgilaydi. Buning u ch u n bo'lajak iste’m olchilam ing im koniyatini aniqlash, raqobatchilar haqida barcha m a ’lumotlarga ega bo'lishi lozim. Faoliyat shakli, ya’ni individual yoki jam oa ishbilarm onligidan birin i ta n lash m u him ah am iy at kasb etadi. In dividu al shakl tanlaganda ishbilarm on ixtiyoriy ravishda tavakkalga qo'l uradi. Ish m uvaffaqiyatsiz tugaganda m ulkdor korxona m ajburiyati uch u n o'zi javob beradi va o 'z mulki hisobidan zararni qoplaydi. Jam oa shakli tanlanganda ishbilarm on m as’uliyatni korxo naning boshqa ishtirokchilari bilan bo'lishadi. U shbu shakl q o 'l- la n g a n d a tavakkal k am ay ad i, b u n d a n ta sh q ari, q o 's h im c h a resurslarni jalb etish m um kin bo'ladi. Keyingi bosqichda ishlab chiqarish bazasi shakllanadi. Ishbi larm on ishlab chiqarish va om borxona, asbob-uskunalarni ijaraga olishi, xom ashyo va m ateriallar, yarim tayyor m ahsulotlar, ehtiyot qism larini sotib olishi, ishchi kuchini jalb etishi kerak. K orxona asbob-uskunalarni ishlab chiqaruvchilar, xom ashyo va m ateriallar ta ’m in o tch ilari, vositachi firm alar bilan m un o sabat o 'rn ata d i. Kerakli ishchilarni m ehn at biijalari, e ’lonlar y o rd am id ajalb etishi m um kin. Moliyaviy vositalam i jalb qilish m uhim bosqichlardan hisobla nadi. Faoliyatining dastlabki paytlarida ishbilarm onning ishni boshlashi u ch u n m oddiy m ablag‘lari etarlich a b o ‘lm aydi. Pul m ab lag ‘lari kam chiligini aksiyalarni ch iq a rish , y a ’ni korxona kapitali va darom adiga huquqni qism an boshqalarga berish, tijorat banklaridan qarzlar olish yo‘li bilan bartaraf etishi m um kin. Bunda korxona aksiya yoki qarz m ajburiyatlarini sotib oluvchi yuridik va jism oniy shaxslar, tijorat banklari bilan o 'z a ro aloqa qila boshlaydi. Bank kreditlari qisqa m uddatli, o ‘rta m uddatli va uzoq m uddatli bo'lishi mum kin. B ozor munosabatlariga о ‘tish jarayonida banklar to m o n id an qisqa m uddatli kredit berish shakli keng q o'llan ilm o qda. Banklarning korxonalarga kredit berishi turli sug‘urta opera- tsiyalari bilan bog'liqdir. Inshoot, m oddiy zah iralar va korxonaga qarashli boshqa m ulklar sug 'u rta qilinishi m um kin. Bu hollarda korxonalar su g 'u rta kom paniyalar bilan m u n o sab at o 'rn ata d i. Aksiya, obligasiya va boshqa qim m atbah о q o g'ozlarni sotib olish yoki ularni sotishda korxonalar ja m g 'a rm a bozori, y a’ni qim m atbah о q o g'o zlar bozoriga m urojaat etadi. K orxona aloqa qilayotgan tashkilotlar soni ju d a ko'p b o 'lad i. U lar ichida turli xil fond biijalari, kredit-m oliya institutlari, investision jam g 'arm alar, individual investorlar etakchi o 'rin n i egallaydilar. Download 4.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling