‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

xarajatlar va ularning ayrim turlarini xo'jalik faoliyatining natijalari 
bilan taqqoslashdan iboratdir. Buning uchun turli xil ko'rsatkich- 
lardan foydalaniladi.
Bunda barcha ko'rsatkichlarni quyidagi uchta guruhga birlash- 
tirish maqsadga muvofiqdir:
• xo'jalik faoliyatini um um lashtiruvchi ko'rsatkichlar;
• resurslarning ayrim turlaridan foydalanish samaradorligi 
ko'rsatkichlari;
• m oliyaviy faoliyatni baholovchi ko'rsatkichlar.
Kichik korxonalarning xo‘jalik faoliyatini umumlashtiruvchi 
ko'rsatkichlar. 
M ahsulotni ishlab chiqarish va sotish korxona 
faoliyatining oxirgi natijasi hisoblanadi. Kichik korxonalar uchun 
sotilgan (xaridorlarga ortib jo'natilgan va ular tom on id an haq 
to 'la n ga n ) m ahsulot hajm i pul tushum in i ta ’m in lash , ishlab 
chiqarish xarajatlari va boshqa zaruriy sarflarning o'm in i qoplashga 
im kon beradi. Bundan tashqari, pul tushum ining tarkibida foyda 
ham mavjud bo'ladi. U ndan korxona tom onidan ishlab chiqarishni 
kengaytirish, m oddiy rag'batlantirish fondlarini yaratish, davlat

---

byudjeti oldidagi majburiyatlarni bajarish uchun foydalaniladi. 
Iste'm olchi mahsulot sotilishi natijasida ishlab chiqarish vositalari 
yoki iste’m ol mollari ko'rinishidagi zaruriy m ahsulotni oladi.
Korxonalar mahsulotlarini sotishda ayrim kamchiliklarga ham 
y o ‘l q o ‘yadi. Xususan, ayrim hollarda sotish rejasini oshirib 
bajarish bilan birga m ahsulotlarning ayrim turlarini xaridorlarga 
belgilangan muddatlarda etkazib berish rejasi bajarilmaganlik hollari 
uchraydi. Bu korxonaning о ‘ziga (u penyalarva jarimalar toMaydi) 
va xaridorga zarar keltiradi. Shuning uchun sotish rejasining