‘z b e k is t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘r t a m a X su s t a ’l im V a z ir L ig I u r g a n c h d a V l a t u n IV e r s it e t I

4-Mavzu. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning shakllanishi 
Geografiya fanining qadim zamonlardan XVII asrgacha rivojlanishi. Geografiya fanining 
qadimgi zamonlardan Buyuk geografik kashfiyotlar davrigacha rivojlanishi. Anaksimandr va 
oykumena tushunchasi. Eratosfen - geografiya termini muallifi. Geografik hodisalar va 
jarayonlami tushuntirishga bo‘lgan ilk urinishlar. 0 ‘rta Osiyo olimlarining geografiyani 
rivojlanishiga qo‘shgan xissalari. Buyuk geografik kashfiyotlar. Lyudoviko Gvichchardini. 
Geografiya fani nazariyasining shakllana boshlashi. Bernxard Vareniy.
5-Mavzu. X V III-X IX asrlarda geografiya fanida ijtimoiy ilmiy 
yunalishini nazariyasini shakllanishi 
Akademik ekspeditsiyalar. Vasiliy Nikitich Tatiniev. Immanuil Kant. Iogann Tyunen -
qishloq hujaligi shtandorti nazariyasining muallifi. Aleksandr Gumboldt - geografik-taqqoslash 
usulining asoschisi. Karl Ritter - geografiya fanining nazariyotchisi va tashkilotchisi. 
Konstantin Arsenev. Pyotr Petrovich Semyonov Tyan-Shanskiy. Djordj Perkins Marsh va b.
6-Mavzu. Inson va tabiat o‘zaro ta’siri haqida yondashuvlar va mintaqaviy
tadqiqotlar
Fridrix Rattsel va determinizm nazariyasi. Vidal de la Blash va possibilizm kontseptsiyasi. 
Deterministlar 
bilan 
possibilistlar 
o‘rtasidagi 
bahs-munozara. 
Nikolay 
Nikolaevich 
Baranskiyning inson va tabiat o‘zaro munosabatlari muammolariga nisbatan qarashlari. XX 
asrda ijtimoiy geografiyaning asta-sekin alohida fan yo‘nalishiga aylana borishi. Ijtimoiy 
geografiyada milliy maktablarning shakllanishi. XX asming birinchi yarmida mintaqaviy 
tadqiqotlaming ko‘payishi. Mamlakatlarning iqtisodiy -geografik tavsifi. Inson yoki ijtimoiy 
geografiyada landshaft tushunchasi.
7-Mavzu. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyani rivojlanishining
hozirgi bosqichi
XX 
asrning ikkinchi yarmida tarmoq tadqiqotlarining kengayishi. Ijtimoiy geografiyada 
matematiklashtirish jarayonlari. Hulq-atvor geografiyasining vujudga kelishi. Fanning 
ijtimoiylashuvi va ekologiyalashuvi jarayonlari. XXI asming boshlarida iqtisodiy va ijtimoiy 
geografiya. Fanning rivojlanishi dagi asosiy tendentsiyalar. Muammoli tadqiqotlar sonining ortib 
borishi. Global muammolarni geografik tadqiq qilishga bo‘lgan e’tiborning kuchayishi.