mavjud bo‘ladi, deyishadi. Sensor tarbiyasidan maqsad — bu
jarayonlami mashq qildirish deb hisoblashadi.
Rus psixologlarining nuqtai nazarlari bo‘yicha, rivojlanish yangi,
bolada ilgari bo‘lmagan sensor jarayonlarini shakllantirishdir. Albatta,
analizatorlaming takomillashuvi (eshitish, ko‘rish, teri orqali tuyish,
hid bilish va b.q.) sezgi va idrok rivojlanishining zarur shartlaridan
va uning rolini rad etish mumkin emas. Lekin bu faqat sensor
rivojlanishining oiganik imkoniyati, sharti, biroq, bulaming barchasi
sezgi tajribasini egallamay turib sodir bo‘lmaydi. Tafakkur, nutq
sensor tajriba ortishi natijasidir.
Sensor etaloni bo‘lib musiqiy tovushlar (do, re, mi,...), ona
tilining tovushlar sistemasi, geometrik figura, ranglar va boshqalar
xizmat qiladi. Sensor namunalarini o‘lchov tizimi tarzida egallash
idrokni sifat jihatidan o‘zgartiradi.
9 .1 . B o la sezgisi aso siy tu rla rin in g rivojlanishi v a idroki
Bola hayotining dastlabki 1-yUida idrok rivojlanishi yo‘li ancha
murakkabdir. Bu davr mobaynida juda ko‘p o ‘zgarishlar ro‘y beradi,
birinchi rinda bu o ‘zgarishlar sezgirlik sohasida sodir bo‘ladigan
rivojlanishga taaUuqUdir.
Butun bog‘cha yosh davri mobaynida ko‘z sezgirUgining o ‘tkirUgi
ortadi. Shuningdek, ko‘z o ‘tkirligi darajasi faoliyat sharoitiga
bog‘UqUgi ham aniqlangan — o‘rinda tirgan vaziyatida tadqiqot
o‘tkazilganda ko‘zning o‘tkirUgi sezUarli darajada ortadi.
Bog‘cha yosh davrida ranglami farqlashda ham ancha os’ish
kuzatUadi: aniq va tiniqUgi ortadi.
Z.M.Istominaning tadqiqotlari bo’yicha bola hayotining ikkinchi
yiljda ixtiyorsiz tarzda to‘rt asosiy rangni farqlaydi: qizU, sariq, yashil,
iro‘k. Oraliq ranglami differensirovka qiUshda, ya’ni qovoq rang,
Do'stlaringiz bilan baham: |
